EEN (HER)NIEUW(D)E DISCUSSIE

Epibreren - Terwijl in de 'affaire Rupert' nog gewacht wordt op de stappen van de erven Eliot (de enigen die echt iets zinnigs te melden hebben in deze), wordt het meer en meer duidelijk dat een oude, maar zinnige discussie nieuw leven ingeblazen is, namelijk: is in literaire teksten overname van andere literaire teksten zonder bronvermelding toegestaan?

Op zich staat wat wel of niet en hoe is toegestaan duidelijk in de Auteurswet 1912 omschreven, maar uit reacties op de affaire blijkt dat er binnen auteurskringen heel verschillend gedacht wordt over wat nog oorbaar is of niet.

Er zijn stemmen die zeggen: citeren uit de 'canon' of uit de wereldliteratuur mag zonder expliciete bronvermelding, want elke lezer zal direct beseffen dat het daar en daaruit komt.

Maar is dat zo? Bestaat er bijvoorbeeld nog zoiets als de canon? Voor alle duidelijkheid, volgens de Dikke van Dale is de canon de "verzameling van literaire werken, die in een samenleving als waardevol erkend worden en dienen als referentiepunt in de literaire beschouwing en in het onderwijs."

Het mag als algemeen bekend verondersteld worden dat het peil van het literatuuronderricht de laatste dertig jaar achteruit gehold is. Het effect ervan is bijvoorbeeld dat een redactie van tv-programma drie 'bekende' dichters wilde uitnodigen en derhalve naast Gerrit Kouwenaar (1923) Gerrit Achterberg (1905-1962) en J.C. Bloem (1887-1966) aanschreef, een maand geleden. Het gehoonlach in de media was groot - maar waarom eigenlijk? Als zo'n redactie denkt dat deze drie dichters de bekendste levende dichters van het land zijn, is er dan in de eerste plaats niet iets grondigs mis met de algehele literatuurkennis binnen deze samenleving? - ergo: bestaat de 'canon' nog wel?

Uit onverwachte hoek komt een ander voorbeeld: Ilja Pfeijffer zei in het NRC Handelsblad (13-3-2002) dat hij Paul Snoek een 'ten onrechte vergeten dichter' vond, waarbij hij impliceerde dat Snoeks verzen 'volslagen onbekend' zijn. Dat Snoek naast Paul van Ostaijen, Herman de Coninck en Hugo Claus tot de bekendste Vlaamse dichters uit de twintigste eeuw gerekend kan worden was Pfeijffer blijkbaar niet bekend. Het valt hem niet kwalijk te nemen, want wie kent nu nog alles?
Wat nu als hij in zijn roman bijvoorbeeld fragmenten uit Snoeks 'Een zwemmer is een ruiter' verwerkt had? Bij het ontbreken van een bronvermelding zou de lezer volgens Pfeijffer dus nooit op het spoor van Paul Snoek gekomen zijn, want 'Paul Snoek is een vergeten dichter'.

Het is frappant dat werken van vermoedelijk de bekendste dichters van Nederland - Nel Benschop en wijlen Toon Hermans niet of nauwelijks in de literaire beschouwingen zijn terug te vinden. Of je er nu van houdt of niet - de samenleving vindt hun werken blijkbaar wél waardevol, het handjevol literaire beschouwers niet. Behoren zij daarom wél tot de 'canon'? Of niet? Of... bestaat de 'canon' nog wel?

Mijn standpunt is dat gezien de steeds vergrotende hoeveelheid van literaire werken, zowel binnen als buiten dit taalgebied, en gezien de steeds terugnemende aandacht voor literatuur binnen het onderwijs, het van wereldvreemdheid getuigt te veronderstellen dat er nog zoiets als algemeen bekende literatuur bestaat. En dat een auteur alleen daarom al moreel verplicht is zijn lezers te wijzen op zijn bronnen. Net zoals T.S. Eliot dat in 1922 in 'The Waste Land' deed.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 31-3-2002)

terug naar boven


LAATSTE 19DE EEUWSE AUTEUR OVERLEDEN?

België - Het Huis van het Boek meldt het overlijden van de Nederlandse auteur Siegfried van Praag, op zaterdag 16 maart 2002 te Brussel. In augustus van dit jaar zou hij 103 zijn geworden.
Siegfried Emanuel van Praag werd op 8 augustus 1899 geboren in Amsterdam. Hij studeerde Frans en biologie en debuteerde in 1925 met De weegschaal. Van Praag publiceerde tientallen, vaak historische romans, verhalenbundels en essays. Niet zelden was het onderwerp van zijn boeken een vrouw - zoals Madame de Pompadour of Julie de Lespinasse -, dieren of, met name na de Tweede Wereldoorlog, de joodse gemeenschap. Een van zijn meest bekende werken is de roman Jeruzalem van het Westen (1961), over het leven van een aantal joden in het Amsterdam van voor de Tweede Wereldoorlog. Siegfried van Praag woonde sinds 1936 in Brussel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef hij echter in Londen, waar hij verbonden was aan Radio België - Radio Belgique. Het in Brussel gevestigde NIR - de voorloper van de VRT - was bij het begin van de oorlog opgeheven.
Tot op hoge leeftijd bleef Van Praag als schrijver actief. Zijn laatste jaren leefde hij in eenzaamheid in een Brussels verzorgingstehuis - al zijn tijdgenoten overleefd hebbend. Zie ook het weekblad Elsevier van deze week - op de site van het weekblad is een necrologie tegen betaling verkrijgbaar. (Rottend Staal Online, 30-3-2002)

terug naar boven


POËZIE IN HET JOURNAAL

Amsterdam - Vanavond is Diana Ozon met haar jongste gedicht 'Omkaderde vijver, Hollandse ijver' te horen en te zien in het NOS-journaal. Dit vanwege de opening van de tentoonstelling en de presentatie van de bijbehorende catalogus: 'Hofvijver In Poezie & Beeld'. Haar gedicht hangt net als dat van andere dichters op enorme banieren. Het residentieorkest zal op deze besloten opening de muziek verzorgen. Met in het NOS-nieuwsitem premier Kok en Hermance Schaepmano, een dame van tachtig lentes die de initiatiefneemster van al dit moois is. Te zien in de Kunstpassage in het Rijksmonument, Museum Bredius en in het Haags Historisch Museum van 31 maart tot en met 9 juni 2002. Andere deelnemende dichters zijn onder andere Adriaan Bontebal, Ingmar Heytze, Harry Zevenbergen, T. van Deel, Carla Bogaards, Jan Eijkelboom, Eva Gerlach, C.O. Jellema, Diann van Faassen, Rutger Kopland, Astrid Lampe, Anton Korteweg, K.Michel en H.J. de Roy van Zuydewijn. (Rottend Staal Online, 30-3-2002)

terug naar boven


POËZIE IS EXPORTPRODUCT

ANP - Zeven Nederlandse dichters nemen van 1 tot en met 15 april deel aan het eerste Internationale Poëziefestival in Indonesië: Remco Campert, Gerrit Komrij, Rudy Kousbroek, Gerry van der Linden, Ramsey Nasr, Hagar Peeters, Mustafa Stitou en de tolk/vertaalster Linde Voûte treden met Indonesische, Duitse en Zuid-Afrikaanse collega's op in Makassar, Solo, Bandung en Jakarta. Verder bezoeken ze het Bengkei Teater Rendra in Depok dat het initiatief tot deze tournee heeft genomen. De Nederlandse deelname wordt georganiseerd door de Stichting Poets of All Nations (PAN). (Rottend Staal Online, 29-3-2002)

terug naar boven


JEROEN VULLINGS OVER PLAGIAAT

Epibreren - In de Vrij Nederland van deze week schrijft Jeroen Vullings: "Een paar jaar geleden was een literair programma in De Balie gewijd aan plagiaat. Mág dat? was de de voorgelegde vraag aan de sprekers. Vrijwel iedereen vond dat van wel; in het perspectief van deze schrijvers en literaire critici was plagiaat, citeren zonder bronvermelding, immers vooral een schijnprobleem: heeft de literatuurpolitie soms nooit gehoord van intertekstualiteit? Slechts één man, de schrijver Herman Franke, was tégen plagiaat. Een originele geest kan toch zelf wel wat verzinnen, niet?
Achteraf waardeer ik Franks standpunt meer en meer. Zo ook bij het jongste 'plagiaat': Ilja Leonard Pfeijffer (1968), graecus, dichter en sinds enige tijd ook prozaïst. Delen uit de vijfde cyclus van T.S. Eliots beroemde, modernistische gedicht 'The Waste Land' heeft hij vertaald en in zijn debuutroman Rupert als eigen werk gepresenteerd: een bronvermelding ontbreekt. Pfeijffers verweer op deze aantijging is volgens het boekje: nee, het is geen plagiaat, maar literair spél. Bovendien bevat zijn roman nog véél meer verwijzingen naar Eliot, 'gniffelt' hij.
Ik gun ieder zijn spelletje, maar wat opvalt is dat er in dezen wel met twee maten wordt gemeten. Als iemand weer eens, jaren na dato, om curieuze redenen met de beschuldiging komt dat een passage in de reisboeken van Adriaan van Dis geïnspireerd is op geschreven bronnen, dan doet het er kennelijk niet toe dat de auteur al lang en breed daarvoor door het stof gegaan is, zijn schuld bekend heeft en beterschap beloofd, nee, het is gegarandeerd voorpaginanieuws bij NRC Handelsblad. Maar bij Pfeijffer is dat overschrijven, moet ik begrijpen, nu eenmaal een privilege van zijn artistieke vrijheid. " (...) Lees hier het hele artikel. (Rottend Staal Online,29-3-2002)

terug naar boven


POËZIE EN VERKIEZINGEN

Epibreren - Op 12 december 2001 publicerde deze krant een kort interview met Ad Melkert, lijsttrekker van de PvdA, daar hij kort daarvoor een gedicht in Meander gepubliceerd had. We vroegen hem o.a. of de komende debatten in dichtvorm gegoten gaan worden. Melkert antwoordde: "Wat mij betreft speelt poëzie altijd een rol, of het nu in het dagelijks leven is, in de dagelijkse politiek of in de komende verkiezingstijd. Elk debat kan ook poëtische taal bevatten, het gaat er alleen maar om of de luisteraar dit opmerkt."
Bij het referendum voor het burgemeesterschap van Vlaardingen volgde Tjerk Bruinsma, PvdA-wethouder te Groningen, het pad dat Melkert had ingeslagen, zette gedichten uit Epibreren in, en won daarmee de burgemeestersverkiezing.
Het heeft lang geduurd voordat andre partijen de wonderlijke kracht van poëzie in verkiezingscampagnes realiseerden. De SP is nu de tweede partij die poëzie gebruikt. De auteur Karel Glastra van Loon schreef een poëtisch partijlied, dat door Bob Fosko
gezongen wordt en op de site van de SP gratis te downloaden is. Een fragment:

Blijf niet mokkend aan de kant staan
Stel een daad en toon je moed
Laat je woede hand in hand gaan
Met het goede dat je doet

Karel Glastra van Loon, 2002

Het hele lied is te lezen op www.schrijversnet.nl. (Rottend Staal Online, 28-3-2002)

terug naar boven


ESSAY ONLINE

Epibreren - In het najaar van 2001 publiceerde het tijdschrift Passionate een belanghebbend essay van Ruben van Gogh, 'Het gedicht van binnenuit', over het effect van de poëzievoordracht.
Omdat in deze dagen weer volop gerefereerd wordt aan 'De mythe van de verstaanbaardheid', waarover Van Gogh in zijn essay opmerkte: "Pfeijffer nam tijdens het openbaar poëziedebat van TUMULT op 18 april 2001 in Utrecht zijn zwart-witte woorden grotendeels terug met de woorden: "Ik weet ook wel dat het niet zo is (die rucksichlose tweedeling - RvG), maar het was waar voor de duur van het artikel." En creëerde daarmee en passant een nieuwe vorm van waarheid: tijdelijke waarheid.
De dichters die door Pfeijffer waren beticht van specifieke podiumschrijverij hebben deze mythe inmiddels luid en duidelijk naar het rijk der fabelen verwezen.
Alleen het literair journaille moet daar nog een persbericht van krijgen. Dat blijft volharden in het creëren van niet-bestaande podiumpoëzie en bijbehorende podiumdichters. Zij lijkt nog niet zo goed raad te weten met dichters wier werk op een podium een tweede leven leidt, naast dat in de dichtbundels. Zij blijft volharden in het lezen alleen als de enige waarheid van poëzie." leek het ons te Epibreren een goed idee Van Goghs essay online te plaatsen. Bij deze. (Rottend Staal Online, 28-3-2002)

terug naar boven



SCHRIJVERSLIJST SSS UIT

Epibreren - Groot was de blijdschap vandaag, toen de postbode de nieuwe Schrijverslijst van de Stichting Schrijvers School Samenleving bezorgde. In het boekwerk staat biobibliografische informatie over ruim Nederlandse 350 auteurs die bereid zijn om lezingen en voordrachten te verzorgen en die publiceerden bij landelijk opererende uitgeverijen.
Tot die 350 auteurs behoren onze medewerkers Maria Barnas, Jan Boerstoel, Adriaan Bontebal, Job Degenaar, Bart FM Droog, Serge van Duijnhoven, Wouter Godijn, Ruben van Gogh, Ingmar Heytze, Tjitse Hofman, Adriaan Jaeggi, Ramsey Nasr, Ronald Ohlsen, Diana Ozon, Albertina Soepboer, Ilse Starkenburg, Simon Vinkenoog, Lévi Weemoedt, Tommy Wieringa, Menno Wigman, Arjan Witte en Leendert Witvliet.
Bij alle vreugd is er echter ook een tikje treurnis: onze medewerkers Menno van der Beek (Boekencentrum), Mark Boog (Meulenhoff), Tsead Bruinja (Bornmeer), Karel ten Haaf (Passage), Albert Hagenaars (In de Knipscheer), Louis Th. Lehmann (Bezige Bij), Max Niematz (Contact), Hans Plomp (Prometheus), René Puthaar (Augustus), Hannie Rouweler (Passage), Victor Schiferli (Arbeiderspers), F. Starik (In de Knipscheer), Meindert Talma (Passage) en Henk van Zuiden (v/h Kwadraat) zijn onvermeld gebleven.
Of dit veroorzaakt is door eigen nalatigheid, verzuim van hun uitgeverijen of door een foutje bij SSS is te Epibreren onbekend. (Rottend Staal Online, 28-3-2002)

terug naar boven


VASALIS BLIJFT GEWILD

ANP - Van de bundel 'De oude kustlijn' van M. Vasalis (uitgeverij G.A. van Oorschot) zijn inmiddels meer dan 60.000 exemplaren verkocht. Ruim 80.000 hits kreeg de site www.komliefste.com tijdens de Boekenweek te verwerken, hetgeen meer dan 7000 bestellingen opleverde van de speciale unieke liefdesgedichtenbloemlezing, die bezoekers aan de site zelf konden samenstellen (Rottend Staal Online, 28-3-2002)

terug naar boven



EREDOCTORAAT VOOR RUTGER KOPLAND

Utrecht - De dichter en neurowetenschapper Rutger Kopland heeft woensdag een eredoctaraat van de Universiteit van Utrecht gekregen. Kopland werd onderscheiden voor zijn dichtoeuvre en voor zijn werk als psychiater.
"Empirisch onderzoek mag ik niet meer doen. Daar ben ik te oud voor. Poëtisch onderzoek mag nog wel", zei hij bij de aanvaarding van het eredoctoraat, dat verleend wordt door de faculteit Letteren en Geneeskunde. (Rottend Staal Online, 28-3-2002)

terug naar boven


ERVEN T.S. ELIOT GEÏNTERESSEERD IN RUPERT

Utrecht/Londen/Epibreren - In het Utrechts Nieuwsblad van gisteren schreef Ingmar Heytze: "De Leidse dichter en classicus Ilja Pfeijffer heeft in zijn debuutroman Rupert een paar honderd woorden vertaald uit The Waste Land van T.S. Eliot. Ondanks de vele verwijzingen naar Eliot verzuimt Pfeijffer om ergens duidelijk te vermelden dat hij die passage heeft overgeschreven. Is dat nu plagiaat of niet? Volgens het woordenboek wel. In de Van Dale staat plagiaat omschreven als: 'Het overnemen van stukken, gedachten en redeneringen van anderen en deze laten doorgaan voor eigen werk.' Toch is het niet waarschijnlijk dat Ilja Pfeijffer snel zal hangen voor zijn daden. Om te beginnen kan hij alleen voor de rechter worden gesleept door de erven van T.S. Eliot. Het is niet waarschijnlijk dat die op de hoogte zijn van leven en werk van ene Ilja Pfeijffer ('What? Pfaiffer you say? Never heard of. Sounds like a disease, though.') en dat het ze ook niet bijster interesseert."

Heytze trekt een verkeerde conclusie: uitgeverij Faber and Faber, die de rechten op The Waste Land voor de T.S. Eliot Estate behartigt, heeft in het recente verleden bijvoorbeeld drastisch opgetreden tegen websites waarop werk van Eliot zonder toestemming werd gepubliceerd. De rechtenafdeling van Faber and Faber stelt momenteel een onderzoek in naar Rupert. Wordt ongetwijfeld vervolgd. (Rottend Staal Online, 27-3-2002)

terug naar boven


DICHTERES IN PANIEK

Groningen - De breuk in het bovenbeen van wielrenner Erik Dekker heeft niet alleen het wielervolkje geschokt. Het nieuws van zijn val in de Italiaanse dagkoers Milaan-San Remo heeft bij stadsdichteres Titia Lodewegen grote paniek veroorzaakt met twee onrustige dagen en nachten tot gevolg.
Lodewegen schreef ter gelegenheid van de start van de Ronde van Italië medio mei in Groningen een gedicht waarin zij haar verwondering en enthousiasme over wielrenners in het vlakke Noord-Nederlandse land aan het papier toevertrouwde.
In regel negen gebruikt zij de naam van Erik Dekker. Titia Lodewegen begreep na zaterdag toen het nieuws over de val langzaam in Nederland doordrong, dat deze passage in haar poëzie niet langer kon. Dekker zou immers in Groningen niet kunnen starten. Probleem was echter dat de tekst van het gedicht al bij een drukker lag. Deze drukker zou maandagochtend in alle vroegte het gedicht op roze papier en A3-formaat gaan drukken.
"Ik heb godzijdank net op tijd de drukker nog in kunnen seinen. Hij had slechts een proefdruk gemaakt", vertelt Titia met een zucht van verlichting.
De dichteres zit nu wel met het probleem dat haar kennis van het internationale wielerpeleton te beperkt is om "zo maar even een andere Nederlandse renner in het gedicht te schrijven." Maar wielerjournalist Dick Heuvelman en initiator van de komst van de Giro dÍtalia naar Groningen, heeft de oplossing.
""De naam van Michael Boogerd is een uitstekend alternatief", aldus Heuvelmans. "Hij is aangewezen als kopman van de Rabo ploeg die in Groningen van start gaat."
"Het is", vertelt Heuvelman, "voor Lodewegen een geluk bij een ongeluk. Het is al lange tijd bekend dat Dekker niet mee doet aan de Ronde van Italië. De naam van Dekker in dat gedicht was dus sowieso niet op zijn plaats." (Groninger Dagblad - Stad, 26-3-2002/Rottend Staal Online, 27-3-2002)

terug naar boven


WWW.DERECENSENT.NL

De site www.derecensent.nl is jarig. Zondag 24 maart was het exact twee jaar geleden dat de eerste recensie werd geplaatst. Om dit te vieren werd de site in een nieuw, fris kleedje gestoken. De literatuurrecensies op deze websites worden onder andere geschreven door onze veelgeprezen medewerker Philip Hoorne. Wekelijks op maandagmiddag nieuwe bijdragen, niet alleen over literatuur maar ook over film, theater, muziek en media. U kunt zich gratis abonneren op de Recensent-nieuwsbrief. (Rottend Staal Online, 26-3-2002)

terug naar boven


AUTEURSRECHTENJURIST: PFEIJFFER PLEEGT PLAGIAAT
SIMON VINKENOOG: T.S. ELIOT VERANTWOORDDE WÉL
NOG MEER 'CITATEN' AANGETROFFEN

Epibreren - In het NPS-radioprogramma Knetterende letteren (Radio 747 AM) werd afgelopen donderdag gesproken met Ilja Pfeijffer en Mr. Joris van Manen, auteursrechtenspecialist die o.a. zaken behartigde voor het ANP en het PCM-uitgeefconcern, inzake het boek Rupert - een bekentenis.
.
Joris van Manen: "Kijk, dit heeft alle ingrediënten van plagiaat in zich. Er zijn flinke stukken overgenomen en er wordt nergens gezegd dat het van T.S. Eliot is."
Kenneth van Zijl: "Nee, alleen de naam wordt genoemd"
Van Manen: "Ja, de naam wordt op pagina 77 genoemd. Maar als je het netjes doet zeg je van "ik citeer flink uit Eliot". Ik snap van meneer Pfeijffer dat veel mensen begrijpen dat dit stukken van Eliot zijn, maar ik weet niet of iedereen dat zomaar begrijpt."
Van Zijl: "Gaat het ook om hoeveel je overneemt? Is er een grens, of je nu zes woorden of...?"
Van Manen: "Jazeker, ook wel. Je kunt wel wat dingetjes overnemen van iemand, met name in een wetenschappelijke verhandeling of in een polemiek, maar dan heet het citaat, en als je de bron erbij vermeldt, dan kun je dat gerust doen. Maar hier zijn stukken van Eliot overgenomen. Als dit dan een hommage is aan Eliot, zou ik zeggen: bel de erven Eliot op, die hebben gewoon een client service in Engeland, die kan je gewoon bellen en vragen of de erven het goed vinden en als het een hommage aan Eliot is, dan vinden die erven dat vast wel goed. Maar dit is het gebruik maken van andermans werk. zonder dat je duidelijk maakt dat het iemand anders werk is."
Van Zijl: "Stel nu dat de erven het niet goed vinden en ze komen daar achter?"
Van Manen: "Dan kunnen ze dat verbieden."
Van Zijl: "Op straffe van?"
Van Manen: "Het boek kan uit de handel genomen worden. Dus ik denk dat meneer Pfeijffer er goed aan doet om de erven even te bellen en te zeggen van 'joh, kunnen we dit even regelen."
Van Zijl: "Ilja?"
Ilja Pfeijffer: "Nou, ik vind dat pure flauwekul. Dit is een procédé van intertekstualiteit. Dat is zo oud als de literatuur zelf."
Van Zijl: "Intertekstualiteit?"
Elsbeth Etty: "Incest met teksten."
Van Manen: "Ik heb stukken gezien waarin hele strofen van Eliot zijn overgenomen."
Pfeijffer: "Dat klopt."
Van Manen: "En er zijn gedeelten weggelaten."
Pfeijffer: "Maar het staat vol met aanwijzingen. Ik wil dat mensen het zien. Het gaat om de intentie.Het gaat er niet om dat ik passages wil stelen. Ik wil mensen naar dat gedicht van Eliot sturen."
Van Zijl: "Maar als je iemand wil sturen... Het is natuurlijk ook een beetje arrogant te gaan denken dat iedereen dat gedicht van Eliot kent, ook al is het wereldberoemd. Dan is het toch een kleine moeite om één regel erin te zetten, zoals: "bepaalde teksten zijn ontleend aan het werk van T.S. Eliot"?"
Van Manen: "Als je een zinnetje overneemt, bijvoorbeeld ''Shall I compare thee to a Summer's day" dan is dat niet zo'n probleem, maar hier zijn echt hele lappen tekst van Eliot overgenomen en dan zegt het recht dat je daar toestemming aan de rechthebbenden moet vragen."
Van Zijl: "Ik word hier domweg gelukkig van. Het laatste woord aan het corpus delictum. Ga je wat ondernemen? Ga je een briefje of e-mailtje...?"
Pfeijffer: "Een advocaat die rijk wil worden, kan ik aanraden de gehele wereldliteratuur aan te klagen."

Pfeijffer verdedigde zich afgelopen week met: "Het is allemaal onderdeel van het literaire spel van verwijzen en sampelen waar Eliot zelf de kampioen van was." In het NRC Handelsblad van 22 maart 2002 sprak Pieter Steinz hem na: "In Eliots baanbrekende cut-up-gedicht zitten onder meer letterlijke passages uit Wagner, Baudelaire, Shakespeare, Dante, Ovidius en de Bijbel - maar al te vaak zonder bronvermelding."
Simon Vinkenoog - geïntrigeerd door de kwestie - attendeerde echter de redactie van Rottend Staal Online op het simpele feit dat T.S. Eliot zelf 'The Waste Land' voorzien had van een zeer uitgebreide verantwoording, met gedetailleerde bronvermeldingen, die bijna 1/3de van het oorspronkelijke boek beslaat.
Rottend Staal-redactrice Liesbeth van Dalsum onderzocht het gewraakte boek verder en ontdekte nog meer Eliot-'citaten':

What are the roots that clutch, what branches grow
Out of this stony rubbish? Son of man,
You cannot say, or guess, for you know only
A heap of broken images, (...)

T.S. Eliot, The Waste Land, regels 19-23

Wat zijn de wortels die klampen? Welke takken groeien uit deze woestenij van steen? Zoon van mens, jij hebt geen idee, want wat je weet is niet meer dan een stapel gebroken beelden.

Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 145
: (...) and here the Wheel,
And here is the one-eyed merchant, and this card,
Which is blank, is something he carries on his back,
Which I am forbidden to see. (...)

T.S. Eliot, The Waste Land, regels 51-54
En hier is het wiel. En hier de eenogige koopman. En deze kaart, die blank is, is iets wat hij op zijn rug draagt en wat mij verboden is te zien.

Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 65

Op twee plaatsen trof Van Dalsum 'citaten' aan die met enige goede wil 'gerecycled' genoemd zouden kunnen worden:

'You gave me hyacinths first a year ago;
'They called me the hyacinth girl.'

T.S. Eliot, The Waste Land, regels 35-36
'Je gaf mij hyacinthen eerst een jaar geleden. Quatre, mon chéri. Zij noemden mij het hyacinthenmeisje.'

Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 65
Here is Belladonna, the Lady of the Rocks,
The lady of situations.

T.S. Eliot, The Waste Land, regels 49-50

'Hier meneer, sir, voici Belladonna, de Lady of the Rocks, hard hard, wo weilest du, de dame van situaties, (...)

Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 64

In het Algemeen Dagblad van vrijdag 22 maart 2002 bericht Menno Schenke over nog meer auteurs uit wier werk Pfeijffer geput heeft: J.A. Deelder en de auteur van een Bouquetreeks-roman. Ook weer zonder enige verantwoording.

Pfeijffer zei vorige week dat hij duidelijk naar de titel verwijst door de titel van T.S. Eliots boek in Nederlandse vertaling te noemen. Hij doet dit op pagina 32, met 'Coupe Woestenij'.

Een belronde langs willekeurige dichters, waarin hen de vraag werd voorgelegd waaraan 'Coupe Woestenij' hen deed denken leverde echter geen enkel naar Eliot's boek verwijzend antwoord op. Het is dan ook zeer frappant, dat in de vele recensies van Rupert nimmer de naam van T.S. Eliot gevallen is. Noch Jaap Goedegebuure (Brabants Dagblad), noch Arjan Peters (Volkskrant), noch Jacob Moerman (Groninger Dagblad), noch Onno Blom (De Standaard) noch recensenten van de Provinciale Zeeuwse Courant, Trouw en het NRC Handelsblad - heel dapper al door Pieter Steinz in het NRC van 22-3 toegegeven - maakten enige melding van T.S. Eliot of 'The Waste Land'.

Het valt hen niet kwalijk te nemen. Niemand op deze planeet kan alles wat er sinds de uitvinding van de boekdrukkunst verschenen is, gelezen hebben.

Naast de grote vraag: wat vinden Eliots rechthebbenden ervan? (dit weekend onbereikbaar voor commentaar) - is een andere vraag: wat zou Ilja Pfeijffer gedaan of gezegd hebben als Reinier Spreen de kwestie niét had aangekaart?

Het is erg jammer dat noch Pfeijffer noch Uitgeverij de Arbeiderspers het auteursrecht kent of wil respecteren. Om prinses Máxima te parafraseren: "Dat is wel een beetje dom". Te Epibreren weet men nog goed hoe in 1912 de Auteurswet werd ingevoerd - een heuglijke dag voor de literatuur, voor auteurs, voor lezers en voor uitgeverijen.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 25-3-2002)

terug naar boven



MAATREGEL #4 DOORSLAGGEVEND SUCCES

Nijmegen - In de tot de nok toe gevuld zalen 6 en 7 van het Lux-theatercomplex traden afgelopen nacht Simon Vinkenoog, De Dichters uit Epibreren, Tjitske Jansen, Erik Jan Harmens, Olaf Zwetsloot en Sieger M. Geertsma op, dj Morpheus, dj Lance en dj Nicolai draaiden platen en vj Martijn Grootendorst projecteerde animaties. Samen kwamen ze tot een totaalshow waarin het publiek dan weer danste, dan weer ademloos de voordrachten aanhoorde.
In de grote zaal genaamd '7' bracht Vinkenoog vanaf een balkon twee gedichten op de opzwepende beats van dj Lance, waarmee hij een uitbundig applaus verwierf van het vooral uit twintigers en dertigers bestaande publiek. Sieger M. Geertsma liet op een verhoging temidden van de kolkende mensenmassa zijn gedicht 'Definieertechniek' horen, dat tegelijkertijd op twee videoschermen geprojecteerd werd. De drie Dichters uit Epibreren stonden voor het eerst in hun achtjarige carrière op drie verschillende podia en samen met dj Nikolai en ondersteund door video-animaties van Martijn Grootendorst lieten ze de gedichten 'Nightclub, nightlive', 'TV 2000', 'Machine', 'Het is mei en het regent', 'Back Home', 'Ik ben er geweest' en 'Roodvocht' horen. Vooral dat laatste veroorzaakte veel dans en massaal meegebrul. Na 'Roodvocht' verzorgde de Nijmeegse kunstenaarsgroep Blossum een prachtige bloemenregen.
In de kleine zaal, waar cabaretier/schrijver/televisiemaker Wilfried de Jong heerlijk romantische muziekjes draaide, was de sfeer intiemer, wat om circa half vier 's nachts het verbluffende schouwspel opleverde van intens naar dichters luisterend jong publiek.
De Wintertuin-organisatie, die het concept van dichters, dj's en vj's op grootschalige dance-avonden bedacht heeft, mag zichzelf feliciteren: de Maatregel was een doorslaggevend succes.
Foto's en Amanda Kuypers reportage van de avond zijn over anderhalf week te zien en te lezen in het weekblad HP/De Tijd - een reportage die ik van harte kan aanbevelen, daar Amanda enkele dichters uitvoerig interviewde en de Maatregel vanaf de soundcheck tot het eind meemaakte. (Liesbeth van Dalsum, Rottend Staal Online, 24-3-2002)

terug naar boven


LINTON KWESI JOHNSON MODERNE KLASSIEKER

Werk van de Jamaicaans/Britse dichter Linton Kwesi Johnson (49), die zijn gedichten schrijft in het Jamaicaanse patois (dat di babylan dem cauz such a frickshan, dat it bring about a great insoreckshan), is nu opgenomen in de Penguin Modern Classics-reeks. Hij is de tweede levende dichter aan wie die eer te beurt valt (de eerste was de Poolse Nobelprijswinnaar Czeslaw Milosz). Johnson heeft ook een aantal platen met dub-poetry opgenomen.
Zie ook: www.thisislondon.co.uk/dynamic/news/story.html?in_review_id=526126
Interview: www.spikemagazine.com/1298kwes.htm
(Rottend Staal Online, 24-3-2002 (met dank aan Meander #179))

terug naar boven


BESTE SLAM VAN HET SEIZOEN

Nijmegen - De zesde Nijmeegse poetry slam georganiseerd door de Wintertuin, op donderdag 21 maart, is gewonnen door Bernhard Christiansen. Aan deze slam deden naast Christiansen mee, Hanz Mirck, Stijn Kateman, Erwin Troost, Rijn Vogelaar, Frank Antonie en Pom Wolf. Deze laatste voorronde was volgens het publiek en de medewerkers een van de beste Nijmeegse slams van dit seizoen - vandaar dat naast Christiansen nog twee dichters meegaan naar de Nijmeegse finale: Pom Wolf en Frank Antonie.
Dit betekent dat in totaal tien finalisten op donderdag 18 april meedoen in de Nijmeegse Finale: Roos Clappers, Guido Hoogenbirk, Nataça, Wicher Ponne, Andy Fierens, Erik Jan Harmens, Guus Witjes, Bernhard Christiansen, Pom Wolf en Frank Antonie. (Rottend Staal Online, 23-3-2002)

terug naar boven


NAAST T.S ELIOT OOK MET DEELDER 'GESPEELD'

Epibreren/Rotterdam - In het Algemeen Dagblad van gisteren merkt Menno Schenke nog meer 'citaten' op in Ilja Pfeijffers roman Rupert:

"De zorgvuldige lezer bemerkt overigens in de debuutroman van Ilja Pfeijffer dat hij niet alleen citeert uit het werk van T. S. Eliot. Zo lees je: 'Tieft een heel eind op (...) in die aangekoekte lubberkwabben met holstrontverklontering en reetketelsteen.' Als dat niet uit de koker van Jules Deelder komt...

En hij moet met het volgende citaat ongetwijfeld de hoed hebben willen lichten voor de auteur van Dokter Bob vindt het geluk, nummer 327 uit de Bouquet-reeks: 'Ze zou concluderen dat niet alle mannen hetzelfde zijn (...) Ze zou niet verliefd op mij worden, maar voor het eerst en laatst beseffen dat er ware liefde bestond.'"
(Rottend Staal Online, 23-3-2002)

terug naar boven


DUNYA POËZIEPRIJZEN

Rotterdam - In het Bibliotheektheater te Rotterdam zijn op vrijdag 22 maart 2002 de winnaars bekend gemaakt van de 12de editie van de Dunya Poëzieprijs. De winnaars zijn: Sylvia Hubers (Utrecht); Etienne van Lille (Kuilsrivier, Zuid-Afrika); Machteld Teekens (Rotterdam); Nina Werkman (Groningen) en Sinan Ersin (Enschede).
De jury, bestaande uit Mohamed Benzakour (dichter en publicist), Michiel van Kempen (criticus en schrijver) en Willem van Toorn (schrijver, dichter en vertaler) heeft de vijf winnaars gekozen uit 250 inzendingen. De prijs is de publicatie van een bundel met gedichten van alle vijf winnaars. Deze bundel wordt gepresenteerd op zondag 26 mei 2002, tijdens het Western Union Dunya Festival, het grootste multidisciplinaire en multiculturele festival in het land.
De Dunya Poëzieprijs is in 1989 van start gegaan onder de vlag van Poetry Park, een activiteit geïnitieerd door de Rotterdamse Kunststichting en Poetry International. Stichting Dunya, sinds 1996 en onafhankelijke organisatie, heeft deze Poëzie-prijs voortgezet en verder ontwikkeld. In deze Poëzieprijs heeft het dichtend talent uit de verschillende culturen in Nederland ruimte om zich te manifesteren. Vooral omdat het mogelijk is aan deze poëzieprijs deel te nemen in een andere taal dan het Nederlands. Dit jaar zijn er 250 gedichten ontvangen in 15 verschillende talen, van auteurs van 12 verschillende nationaliteiten.
In het juryrapport wordt de kwaliteit van de vertalingen van gedichten, die in een andere taal dan het Nederlands werden ingezonden, gewaardeerd. Een van de vertaalde verzen behoort ook tot de vijf winnende gedichten. De jury constateert ook dat de spreiding die de uitslag laat zien naar regio, naar sekse en naar vertaald en niet vertaald werk niet bewust door de jury is nagestreefd en is puur het gevolg van de kwaliteit van de poëzie. Wel geeft het aan hoe breed het aanbod was van goede gedichten die naar Rotterdam zijn aan komen waaien. Naast de winnende inzendingen heeft de jury andere gedichten geselecteerd die een eervolle vermelding verdienen. Vier van deze inzendingen werden in het programma door de jury zelf gelezen. (Rottend Staal Online, 23-3-2002)

terug naar boven



EL HIZJRA-ORGANISATIE GROOTMOEDIG: AL-SAWAD KRIJGT TOCH PRIJS

Epibreren - Vanmiddag bereikte ons het bericht dat de El Hizjra-organisatie grootmoedig besloten heeft de eerste prijs van de El Hizjra-literatuurwedstrijd toch aan Mowaffk Al-Sawad toe te kennen:
-----------
Beste Mowaffk,

We hebben nog eens nagedacht over alles.

Jij zegt geen bericht te hebben gehad van de uitreiking van de El Hizjra-Literatuurprijs. Wij zijn er zeker van dat we je wel op de hoogte hebben gesteld. Wij trekken daaruit de conclusie dat er blijkbaar ergens tussen Amsterdam en Groningen iets mis is gegaan met de post.
Het is triest als jij daarvan de dupe zou worden, zeker nu je gezegd hebt dat je desnoods lopend naar Amsterdam zou zijn gekomen als je van de Prijsuitreiking geweten had.

De prijsuitreiking hoort een feest te zijn voor de winnaars en geen domper te geven.

Wees zo goed ons je adres te geven. Dan sturen we onmiddellijk de oorkonde, het t-shirt met speciale opdruk en 3 exemplaren van de bundel naar je op. Voor de geldprijs moet je een kopie van je paspoort opsturen, je sofinummer en je bankrekeningnummer.

We zijn blij dat jij bekroond bent, want je gedicht was echt heel erg mooi. We wensen je alle succes toe bij je schrijverscarrière.

Groet,

Abderazak Sbaiti, directeur El Hizjra,
Amsterdam, 22 maart 2002

----------
De redactie van Rottend Staal Online is zeer verheugd over dit besluit. Mowaffk Al-Sawad, inmiddels onderweg naar de uitreiking van de Dunya-prijs, hedenavond in Rotterdam, reageerde enthousiast: "Dit is geweldig. Fantastisch!" (Rottend Staal Online, 22-3-2002)

terug naar boven


TIVOLI WRITERSBLOCK LOVE TOUR

Nijmegen/Utrecht/Tilburg - Onderwijl tourt ook de Tivoli Writersblock Tour door het land, met o.a. onze medewerkers Serge van Duijnhoven, Ruben van Gogh en Ingmar Heytze (via live-satellietverbinding), alsmede Vrouwkje Tuinman en Hagar Peeters. Het Boekblad versloeg de avond in Nijmegen, in Doornroosje. Het Brabants Dagblad bracht vandaag een verslag van de avond in O13 te Tilburg.
Morgen vindt de laatste Writersblock Love Tour-avond plaats, in Tivoli te Utrecht. (Rottend Staal Online, 22-3-2002)

terug naar boven


SAUDISCH DICHTER GEARRESTEERD

Dubai, Verenigde Arabische Emiraten - De dichter Abdul Mohsen Musalam is gearresteerd omdat hij in een gedicht de Saudi-Arabische islamitische rechters 'corrupt' en 'in dienst van tirannen' heeft genoemd. Hoofdredacteur Mohammed Mokhtar al-Fal van de krant Al-Madina, waarin het gedicht verscheen, is op last van prins Nayef, de minister van binnenlandse zaken van Saudi-Arabië, ontslagen - zo maakte een Saudisch-Arabische official woensdag bekend.
Het is onduidelijk wat de aanklacht tegen de dichter is.

Zijn gedicht 'De corrupten op aarde' was een zeldzame publieke kritiek in een land waar andere meningen niet getolereerd worden en waar de meeste kranten - inclusief die waarin het vers was afgedrukt - in eigendom van de staat zijn. Musalam's gedicht beschuldigt de islamitische rechters van het aannemen van steekpenningen en van het onrechtvaardig oordelen om 'tirannen' te behagen. De titel komt uit de koran, waarin staat dat 'de corrupten op aarde' ter dood moete worden gebracht.
"Het is jammer dat het recht in de moslimwereld lijdt door enkele rechters die niets dan hun bankrekening en hun status bij de heersers interesseert, " staat in de inleiding van het gedicht. Enkele citaten uit het gedicht: "Hoeveel heilige verzen en gezegden hebben jullie geslacht" en "Jullie baarden zijn bloedbevlekt". (Tarek Al-Issawi, Associated Press/Rottend Staal Online, 22-3-2002)

terug naar boven


KNETTERENDE LETTEREN

Amsterdam - In het NPS-radioprogramma Knetterende Letteren werd Ilja Pfeijffer vanmiddag geconfronteerd met auteursrechtenspecialist Mr Joris van Manen. Deze noemde 'intertekstualiteit' een zuivere vorm van plagiaat en raadde Pfeijffer aan toch echt even contact op te nemen met de erven Eliot. Deze uitzending valt online te beluisteren. (Rottend Staal Online, 21-3-2002)

terug naar boven


GEDICHTEN EN LIEDTEKSTEN VAN PAUL MCCARTNEY VERTAALD

Epibreren - Bij uitgeverij De Bezige Bij/Thomas Rap verscheen een aantrekkelijke tweetalige bloemlezing met liedteksten en gedichten van Paul McCartney, getiteld Blackbird singing. McCartney heeft zelf de keuze samengesteld. De lezer zal zich veel liedjes herinneren van deze ex-Beatle, zoals 'Blackbird', 'Eleanor Rigby', 'Penny Lane', 'Yesterday', 'All the lonely people' en 'Lovely Rita'. Job Degenaar, Jan Donkers en Rob van Essen hebben de vertalingen op zich genomen. Het leuke van het boek is dat je nu eindelijk kunt lezen wat je vroeger altijd hebt meegezongen. Liesbeth van Dalsum zocht vertaler/dichter Job Degenaar op in zijn huis in Lemmer.
Degenaar: "Het was eigenlijk toevallig dat ik bij de vertalingen betrokken raakte. Ik was bij de uitgever voor het verzamelen van materiaal voor een groot artikel over 35 jaar poëzie bij uitgeverij Thomas Rap. Toen vertelde een redacteur me over het project. 'Of ik ook iets zou willen proberen?' 'Da's goed', zei ik, hoewel ik nog maar weinig in mijn leven had vertaald. Een pientere docent Engels uit Lelystad, collega en verre vriend Gerard Kloezeman, was zo vriendelijk om mijn vertalingen op blunders te controleren. Drie maanden later had ik zo’n 25 vertalingen klaar. Rob van Essen heeft het leeuwendeel op zich genomen."
Van Dalsum: "Was het moeilijk voor je?"
Degenaar: "Het probleem is dat het niet zo moeilijk lijkt: het taalgebruik van 'Sir Paul' is in het algemeen helder. Maar dan ben je er nog niet. Het zijn liedjes met rijm en ritme en die kwaliteiten probeer je zoveel mogelijk ook in het Nederlands te bewaren. En soms lukt dat niet helemaal. 'When I'm sixty four' vertaalde ik met 'Als ik pensioneer'. Okee, het scheelt een jaar, maar rijm en ritme zijn gehandhaafd en de betekenis is niet aangetast. Je kunt het zo in het Nederlands meezingen. Bovendien weet je als vertaler dat in het boek het origineel naast je vertaling komt, zodat de lezer direct je missers kan zien. En soms ben je ook een beetje met heiligschennis bezig. Ik heb 'Ob-la-di Ob-la-da' vertaald met 'Fal-de-rie Fal-de-ra', wat niet iedereen me in dank zal afnemen."
Van Dalsum: "Hoe vertaalde je 'Lovely Rita, meter maid'?"
Degenaar: "Man, man, wat heb ik daar mee geworsteld. Eerst koos ik voor 'Mooie Rita, metermeid'. Maar wat is in hemelsnaam een 'metermeid'? De schoonheid van Rita en haar functie als parkeerwachter moesten, vond ik, in de vertaling tot uitdrukking komen. Uiteindelijk koos ik voor 'Rita, Miss Parkeerbeheer', maar de redacteur had daar moeite mee, misschien omdat het te droog klonk. Hij stelde 'Mooie Rita, metervrouw' voor, wat herkenbaarder is bij de lezer. Ik had echter weer moeite met 'metervrouw': in het Engels is 'metermaid' de gewone aanduiding voor een vrouwelijke parkeerwachter. Nou ja, dan doe je wat water bij de wijn. Ik heb er veel van geleerd."

De bundel, die bijna 300 bladzijden telt, is voorzien van een voorwoord door McCartney en een inleiding door Adrian Mitchell en is verkrijgbaar in de boekwinkel voor 17,50 euro. (Rottend Staal Online, 21-3-2002)

terug naar boven


HALLO ZEG, NRC HANDELSBLAD!

Epibreren - Gisteren berichtte het NRC Handelsblad op een wel zeer eenzijdige wijze over de affaire Pfeijffer: http://www.nrc.nl/nieuws/kunst/1016606565166.html
Naar aanleiding van dat bericht schreef Bart FM Droog een briefje aan de kunstredactie van het NRC:

Geachte kunstredactie van het NRC,

Ere wie ere toekomt: ik ben niet de ontdekker van Pfeijffer's plagiaat, spel of intertekstuele exercities - wat u wenst. De ontdekker is Reinier Spreen, kunstredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden.
De in uw artikel 'Pfeijffer versus Droog' als 'open e-mail aan de pers' gepresenteerde e-mail was geen open brief, maar een kennisgeving van de lopende berichtgeving op Rottend Staal Online, 's lands enige internetpoëziedagblad.
De opmerking "Pfeijffer, die vorig jaar Droog en andere toegankelijke podiumdichters aanviel in zijn Bzzletin-artikel 'De mythe van de verstaanbaarheid'" is helaas voor u onjuist. Het was in het jaar 2000 dat gemeld stuk verscheen, met de term "toegankelijk podiumdichter" voel ik mij niet aangesproken - evenmin als de andere dichters die werden aangevallen in dat stuk (o.a. Serge van Duijnhoven, Ruben van Gogh, Ingmar Heytze, Tjitse Hofman, Ramsey Nasr). Pfeijffer heeft de stellingen geponeerd in dat stuk al een jaar geleden herroepen en heeft zich nadien zelf als 'podiumdichter' geafficheerd- zie de Poëziekrant, oktober 2001.
Tot mijn grote treurnis heeft uw redactie niet de moeite genomen de enige relevante partij in deze te spreken: namelijk de rechthebbende(n). Een tip: neem eens contact op met de Londense uitgeverij Faber and Faber, die onlangs nog werk van T.S. Eliot heeft uitgegeven: http://www.faber.co.uk/ , e-mail rights@faber.co.uk
Met vriendelijke groet, Bart FM Droog
(Rottend Staal Online, 21-3-2002)

terug naar boven


WIM DE BIE OVER PLAGIAAT EN PFEIJFFER

Den Haag - Op Bieslog maakt Wim de Bie vandaag melding van plagiaat en Pfeijffer: "De beschuldiging luidt nu, dat ik delen van mijn gedicht zou hebben overgeschreven uit het gedicht 'Musica nova', van de jonge, veelbelovende dichter Ilja Leonard Pfeijffer" (...). Lees het volledige stuk op: http://bieslog.vpro.nl/programma/bieslog/index.shtml?2785571+4328074+4328075
(Rottend Staal Online, 20-3-2002)

terug naar boven


MOWAFFK AL-SAWADS UITGEVER OVER EL HIZJRA

Groningen - Anton Scheepstra, de toekomstige uitgever van Mowaffk Al-Sawads roman, reageert op de verwarrende berichten over de El Hizjra-literuurprijsuitreiking:

"Ik heb altijd gedacht dat El-Hizjra een serieuze organisatie met een serieuze prijs was en heb daarom de prijs ook bij verschillende auteurs onder de aandacht gebracht. Een vergissing, zo blijkt nu. Want een organisatie die er niet in slaagt ervoor te zorgen dat de prijswinnaar(s) ook daadwerkelijk aanwezig is (zijn), deugt gewoon niet als organisatie. Had men actief navraag gedaan bij wie dan ook uit het Groninger literaire leven (boekhandel, uitgeverij, bibliotheek, schrijversschool, universiteit), men had Mowaffk al-Sawad makkelijk kunnen traceren.
Nu heeft de organisatie naast zichzelf vooral de deskundige jury in z'n hemd gezet. Deze mensen hebben er ongetwijfeld veel tijd aan besteed om de ruim 170 inzendingen serieus te beoordelen. Dat het oordeel van de jury
vervolgens kennelijk met groot gemak opzij geschoven kan worden, moet de juryleden met groot misnoegen gevuld hebben.
Ik zou de organitie derhalve willen oproepen de kinderlijke tegenwerpingen te staken, en de prijs alsnog aan Mowaffk Al-Sawad uit te reiken.
(Rottend Staal Online, 20-3-2002)

terug naar boven


WWW.SCHRIJVERSNET.NL GRONDIG VERNIEUWD

Amsterdam - De site www.schrijversnet.nl is grondig vernieuwd. Neem een bezoek en onderzoek de meer dan 100.000 literaire links en de vele uitgebreide schrijversportretten. (Rottend Staal Online, 20-3-2002)

terug naar boven


PLAGIAAT OF SPEL? (3)

Groningen - In de Trouw van vandaag verdedigt Ilja Pfeijffer zich als volgt:

"Pfeijffer noemt deze beschuldiging [van plagiaat] 'volslagen belachelijk'.
Spreen merkte passages uit 'The Waste Land' op pagina 92 en 93 van Rupert op. "Vreemd dat hij het daar pas ontdekt", is de reactie van Pfeijffer. "De verwijzingen naar 'The Waste Land' beginnen al op de eerste pagina. Het motto van Rupert komt uit dit werk: mixing memory and desire'." (...)
Bij plagiaat probeert een schrijver met andermans veren te pronken. Pfeijffer zegt openlijk 'een ballet met Eliots werk' aan te zijn gegaan, een werk dat trouwens zelf ook vol zit met verwijzingen naar en parafrases van andere poëzie. "Dat heet officieel 'intertekstualiteit' en dit trucje bestond al in de oudheid. Ik raad Bart Droog aan Ulysses van James Joyce te lezen. Dat zit vol met verwijzingen naar Homeros."

Had hij niet beter achterin een verwijzing naar Eliot kunnen aanbrengen om de beschuldiging van plagiaat te voorkomen? "Het zit vol met verwijzingen naar Eliot. Ik noem zijn naam, de vertaling van de titel 'woestenij' valt, ik citeer het bekendste vers eruit. Als ik me achterin zou verantwoorden, zou ik het verpesten."

Aldus dagblad Trouw. Het rare is echter dat 'Rupert' geen motto heeft - althans, een motto is niet te vinden op de plaats waar zoiets doorgaans staat, namelijk voor in het boek. Ook rijst de vraag of bijna één complete pagina letterlijk overschrijven zonder op enige manier aan te geven dat het hier een citaat betreft 'intertekstualiteit' genoemd mag worden.

In de Volkskrant van vandaag wordt het nog vreemder. Pfeijffer zelf wilde de Volkskrant niet te woord staan - "Ilja Leonard Pfeijffer was gisteren onbereikbaar voor commentaar". Dat commentaar liet hij over aan zijn uitgever, Lex Jansen van De Arbeiderspers:

"Volgens de uitgever van De Arbeiderspers is de kwestie terug te voeren op een polemiek tussen Pfeijffer en een groep Groningse dichters die zich schaart onder de naam 'Epibreren'. Jansen: 'Ze zijn het niet eens met de literatuuropvatting van Pfeijffer. Daar komt het op neer.' Hij verdenkt de Groningers ervan zijn auteur pootje te willen haken."

De Dichters uit Epibreren zijn onbekend met de literatuuropvattingen van Ilja Pfeijffer, die om de zoveel maanden weer nieuwe en vaak aan elkaar tegengestelde meningen ventileert. De polemiek waaraan de heer Janssen refereert was een eenzijdige aanval van Pfeijffer op tal van dichters, in oktober 2000. De kritieken erop - en niet alleen die van De Dichters uit Epibreren - waren zo vernietigend dat Pfeijffer zich in het voorjaar van 2001 genoodzaakt zag zijn beweringen in te trekken.

Het 'pootje lichten', waarvan Lex Jansen 'de Groningers' verdenkt, is een wel erg trieste verdachtmaking en ook een verkeerde voorstelling van zaken: een literatuurjournalist van het Nieuwsblad van het Noorden ontdekt het plagiaat (of 'spel' of 'intertekstualiteit' - wat u wenst) en op deze site wordt daarover bericht. Dat is alles.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 20-3-2002)

terug naar boven



LANGZAME NEDERLAAG-PRESENTATIE ZEER GESLAAGD


Groningen - Gisteravond werd in het overvolle Literair Lokaal van de Schrijversschool Wouter Godijns tweede dichtbundel Langzame nederlaag (uitgeverij Contact) gepresenteerd. Nadat Mowaffk Al-Sawad gehuldigd werd vanwege zijn onthouden prijs begon de avond met een korte voordracht van Wouter Godijn. Meindert Talma, Rense Sinkgraven en Matty de Vries hadden enige gedichten van Godijn op muziek gezet, Willem Jan van Wijk declameerde verzen uit zijn eigen bundel, Tsead Bruinja droeg gedichten van P.A. de Génestet (1829-1861) voor die bij hem associaties met het werk van Godijn opriepen, de Groninger Stadsdichter coverde Godijn en Wouter Godijn zelf werd geïnterviewd en droeg tot slot verzen uit zijn beide bundels voor. Het was een uitermate gezellige avond. (Rottend Staal Online, 20-3-2002)

terug naar boven


PFEIJFFER SPEELT SLECHTS EEN SPELLETJE

Groningen - Reinier Spreen publiceerde in het Nieuwsblad van het Noorden van vandaag Ilja Pfeijffers reactie op de vondst van de T.S. Eliot-'bewerking' in zijn roman:

"Wou je me beschuldigen van plagiaat of zoiets? Dan moet ik je waarschuwen hoor, want als je hier iets beschuldigends over schrijft, dan maak je jezelf volslagen belachelijk. Het is echt een heel normaal literair procédé."
Wat Pfeijffer betreft dient het boek zelf als bronvermelding. Dat is genoeg. Wat hij doet is geen jatten, maar een spel spelen met andere teksten. En dat gebeurt wel vaker, tegenwoordig: "Als ik even een halfuurtje zou nadenken, zou ik tientallen voorbeelden kunnen noemen."

Helaas noemt Pfeijffer geen voorbeelden van soortgelijke 'spelletjes', die zich gedurende de lengte van bijna één complete pagina afspelen. Spel of plagiaat? - wie het weet mag het zeggen. (Rottend Staal Online, 19-3-2002)
terug naar boven


GEEN PRIJS VOOR MOWAFFK AL-SAWAD (2)

Epibreren - Nadat een van onze redacteuren gistermiddag de El-Hizjra-organisatie gebeld had en van een medewerker die zijn naam niet wilde zeggen te horen kreeg dat alles wat Mowaffk Al-Sawad beweerde "onzin en leugen" was, ontvingen wij daarna een e-mail met nadere uitleg. Helaas is de e-mail niet ondertekend.

El Hizjra: "Op 18 december heeft Mowafik Al Sawad twee gedichten in het Arabisch opgestuurd, echter zonder enige vermelding van adresgegevens. In het reglement staat duidelijk vermeld dat deelnemers hun volledige adres en hun echte naam moeten vermelden."
Mowaffk Al-Sawad: "Mijn naam is Mowaffk Al-Sawad. Waarom men mij zo volhardend 'Mowafik' noemt is mij een raadsel. Mijn postadres (p/a Kunstencentrum, Prinsentheater, Noorderbuitensingel 11, Groningen) heeft de organisatie al jaren. Wegens huisvestingsproblematiek leek het me veiliger mijn werkadres op te geven - moest het laatste jaar te vaak verhuizen."
El-Hizjra: "Desondanks heeft de organisatie zijn werk laten beoordelen door de jury, in de hoop dat Sawad alsnog contact op zou nemen. Dit is niet gebeurd. Alle deelnemers die wel hun adres hebben gegeven hebben op 7 februari een brief ontvangen waarin vermeld staat dat wie niet aanwezig is bij de prijsuitreiking, geen prijs krijgt."
Al-Sawad: "Dit is heel vreemd. Ik belde ze gisteren en een woedende man vertelde mij dat hij op 7 februari die brief aan mij had opgesteld en verstuurd - wat impliceert dat ze mijn adres wel hadden. Die brief heb ik echter niet mogen ontvangen."
El Hizjra: "Op 12 maart heeft Sawad via onze website een email gestuurd om een boek te bestellen. Ook daarin geen adresgegevens. Op 12 en op 15 maart hebben wij hem gemaild met het verzoek alsnog zijn adresgegevens bekend te maken. Geen reactie."
Al-Sawad: "Ik heb geen e-mails ontvangen."
El-Hizjra: "In de folder waarin het reglement staat, staat eveneens dat pas bij de prijsuitreiking de winnaars bekend worden gemaakt. Het programma van 17 maart is rondgestuurd naar media en belangstellenden (5000 exemplaren). Bovendien hebben op 13 en 14 maart advertenties in De Volkskrant, Trouw en Het Parool gestaan waarin de prijsuitreiking is aangekondigd.
Met andere woorden, als Sawad niet voldoet aan het reglement (adres bekend maken) is dat zijn fout en niet die van de organisatie. Als hij niet reageert op emails, is dan eveneens zijn fout."
Al-Sawad: "Zoals gezegd - mijn postadres is al lange tijd bekend bij El-Hizjra."
El Hizjra: "Hij had tussen 1 januari (sluitingstermijn) en 17 maart ook uit eigener beweging contact kunnen opnemen met de organisatie omdat hij niets hoorde."
Al-Sawad: "Omdat ik niets hoorde, concludeerde ik dat ik niet in de prijzen gevallen was."
El-Hizjra: "Wij vinden het een belediging voor de jury en voor de hoogwaardigheidsbekleder die de prijzen bekend maakt en voor het publiek om niet bij de prijsuitreiking tekomen. Daarom de al jarenlang gehanteerde stelregel: wie niet bij de prijsuitreiking komt, krijgt geen prijs."
Al-Sawad: "Had ik ervan geweten, dan was ik zeker gekomen."
Rottend Staal Online: "Het online-reglement van de El-Hizjra-literatuurprijs maakt geen melding van de aanwezigheidsplicht."
El Hizjra: "De heer al sawad mag blij zijn dat zijn gedichten opgenomen zijn in de bundel In de genade van de zon. Dat lijkt ons de belangrijkste prijs voor jonge dan wel onbekende schrijvers. Overigens krijgen ook de andere winnaars die zonder afbericht niet aanwezig waren, geen prijs."
Al-Sawad: "Nogmaals, mijn naam is Mowaffk Al-Sawad."

Het lijkt erop alsof deze kwestie niet opgelost gaat worden. Te Epibreren heerst evenwel de hoop dat beide partijen toch nog nader tot elkaar komen. Intussen hebben Mowaffk Al-Sawads collega's van het Groninger Kunstencentrum een e-mail door het land gestuurd om te protesteren tegen de gang van zaken:

"Een deskundige jury, bestaande uit Jana Beranová, dichteres, Arie van den Berg, dichter en literatuurcriticus, As'ad Jaber, arabist, gespecialiseerd in de Arabische letterkunde, Abdelkader Matoug, Arabischtalig schrijver en Mustapha Stitou, dichter, heeft de El Hizjra-Literatuurprijs toegekend uit Mowaffk Al-Sawad.
Hij krijgt de prijs echter niet, omdat hij er tot zijn spijt niks van af wist en niet bij de prijsuitreiking aanwezig was. Al-Sawad is zeer verbaasd over de gang van zaken, te meer daar het oordeel van de jury kennelijk zo door de organisatie genegeerd kan worden."
(Rottend Staal Online, 19-3-2002)

terug naar boven


PFEIJFFER PLEEGT PLAGIAAT

Groningen - Reinier Spreen, kunstredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden, attendeerde ons op pagina 92 en 93 van Ilja Leonard Pfeijffers roman Rupert (Arbeiderspers, 2002). De aldaar afgedrukte regels deden hem erg denken aan de vijfde cyclus, 'What the thunder said' uit 'The Waste Land', het befaamde gedicht van de Amerikaans-Britse dichter T.S. Eliot (1888-1965).

Dus zochten we Eliot's gedicht op, typten de gewraakte passage uit de roman over en hebben de twee teksten naast elkaar gezet:
V. WHAT THE THUNDER SAID

After the torchlight red on sweaty faces
After the frosty silence in the gardens
After the agony in stony places
The shouting and the crying
Prison and palace and reverberation
Of thunder of spring over distant mountains
He who was living is now dead
We who were living are now dying
With a little patience

8.

Toortslicht rood op zwetende gezichten. IJzige stilte in de tuinen. Pijn op plaatsen van steen. Dreun van donder over verre bergen. Hij die onder de levenden was is nu dood. Wij die onder de levenden waren zijn nu stervende.



Here is no water but only rock
Rock and no water and the sandy road
The road winding above among the mountains
Which are mountains of rock without water
If there were water we should stop and drink
Amongst the rock one cannot stop or think
Sweat is dry and feet are in the sand
If there were only water amongst the rock
Dead mountain mouth of carious teeth that cannot spit
Here one can neither stand nor lie nor sit
There is not even silence in the mountains
But dry sterile thunder without rain
There is not even solitude in the mountains
But red sullen faces sneer and snarl
From doors of mudcracked houses
If there were water
And no rock
If there were rock
And also water
And water
A spring
A pool among the rock
If there were the sound of water only
Not the cicada
And dry grass singing
But sound of water over a rock
Where the hermit-thrush sings in the pine trees
Drip drop drip drop drop drop drop
But there is no water
Hier is geen water, uitsluitend rots. Rots en geen water. En de zanderige weg, die zich slingerend omhoog zwoegt rond en rond en door en over de bergen, die bergen zijn van rots zonder water, als er water zou zijn, zouden we kunnen stoppen en drinken, tussen de rotsen kunnen we niet stoppen of denken, zweet is droog en voeten zakken weg in deze nu mulle zee van kompasloos ploegen, zand zonder uitzicht happen in cirkels - als er tenminste water was in deze rotsen, deze dode berg, mond vol verbeten tanden die niet kan spugen. Hier kan men niet staan, noch liggen of zitten. Er is zelfs geen stilte in de bergen, maar de droge, steriele donder zonder regen. Er is zelfs geen eenzaamheid in de bergen, maar botte, rode gezichten die sneren en sarren uit de deuren van gebarsten lemen hutten. Als er water zou zijn.
















Who is the third who walks always beside you?
When I count, there are only you and I together
But when I look ahead up the white road
There is always another one walking beside you
Gliding wrapt in a brown mantle, hooded
I do not know whether a man or a woman
- But who is that on the other side of you?
Wie is die derde die altijd naast jou loopt? Als ik tel, is er alleen jij en ik samen. Maar als ik voor mij kijk over de zanderige weg, is er altijd een ander die naast jou loopt.






 

What is that sound high in the air
Murmur of maternal lamentation
Who are those hooded hordes swarming
Over endless plains, stumbling in cracked earth
Ringed by the flat horizon only
What is the city over the mountains
Cracks and reforms and bursts in the violet air
Falling towers
Jerusalem Athens Alexandria
Vienna London
Unreal
(...)

T.S. Eliot, 1922

Wat is dat geluid hoog in de lucht? Wie zijn die gemaskerde horden die zwermen over eindeloze vlakten? Barsten scheuren in de violette hemel. De torens vallen. Jeruzalem, Athene, Alexandrië, de muren bezwijken. Onwerkelijke (...).







Ilja Leonard Pfeijffer, 2002

Het moge duidelijk zijn: Pfeijffer heeft het gedicht van Eliot 'vertaald', met weglating van enkele passages en het zonder enige bronvermelding in zijn roman als eigen werk gepresenteerd. Om het plagiaat beter zichtbaar te maken, is hierboven Pfeijffers versie in stukken gehakt. In het boek staat het als een continue passage afgedrukt. Verdere omvangrijke passages uit 'The Waste Land' zijn te vinden op pagina's 64 en 145 t/m 147.
T.S. Eliot wordt wel even genoemd, op bladzijde 77: "Zoals T.S. Eliot een gek was die dacht dat hij T.S. Eliot was", maar wordt verder nergens vermeld - terwijl in bovenstaand geval de bron van de 'vertaling' toch echt wel in een verantwoording gemeld zou moeten worden.

De grote vraag van zowel Reinier Spreen als van de redactie van Rottend Staal Online is natuurlijk: wat heeft Pfeijffer nog meer overgeschreven? Een andere vraag is: wat vinden de erven van T.S. Eliot hiervan? Want op zijn werk zitten nog gewoon rechten tot het jaar 2035. (Rottend Staal Online, 18-3-2002)

terug naar boven


BLOEMLEZER AAN BLOEMLEZER

Epibreren - Dichter en bloemlezer Ingmar Heytze schreef een open brief aan Fleur Speet naar aanleiding van de verschijning van de door Speet samengestelde bloemlezing Zinnenstrelen (Contact, maart 2002):

Waarde Fleur Speet!

Van harte gefeliciteerd met het verschijnen van je bloemlezing Zinnenstrelen! Hij is mooi geworden, al is de flaptekst (ach ja, uitgevers) onjuist: het is niet de eerste, maar de TWEEDE bloemlezing met Nederlandse zinnenprikkelende poëzie van de naoorlogse jaren. De eerste is en blijft van Vrouwkje Tuinman en ondergetekende: hij verscheen in oktober 2001 bij Uitgeverij 521, onder de titel Seks, de daad in 69 gedichten. Waarbij aangetekend mag worden dat de bloemlezingen m.i. niet in elkaars tuinen snoeien: Zinnenstrelen lijkt bij eerste lezing vooral op erotiek gericht en Seks toch iets meer op, nu ja, het woord zegt het al.

Ik vind dat Zinnenstrelen vooral een erg mooie vertegenwoordiging van Vlamingen en vrouwen heeft - daar konden Vrouwkje en ik te weinig van vinden. Ook leuk om te zien dat er een paar instaan die Vrouwkje en ik ook overwogen (o.a. Menkveld) en grappig dat we slechts één gedicht allebei hebben opgenomen: Onze monden waren van nature... van Ankie Peypers. Het valt me op dat we een verschillende interpunctie en strofe-indeling hebben gebruikt - waarschijnlijk omdat jij het gedicht uit 'Lust & Gratie' van 1993 hebt en Vrouwkje en ik het vonden in de bundel Op even dagen even leven (1999).

Nog wat gezever: ik weet zeker dat Peter Holvoet-Hanssen wordt geschreven zonder 's' aan het einde (een geweldig gedicht trouwens! Had ik ook wel willen vinden!) en het vogalas-citaat klopt volgens mij niet. Ook vind ik een index op paginanummer niet erg handig in een bloemlezing, je zoekt je de tering op die manier. Echter, genoeg gezeverd - onze bloemlezing is ook verre van foutloos (gelukkig heeft nog bijna niemand ze gevonden) - en ik vind dat je zeer trots mag zijn op het resultaat.

Kortom, mijn oprechte felicitaties!

Mille fleurs,

Ingmar Heytze, Utrecht, 15 maart 2002

Natuurlijk waren wij benieuwd naar de reactie van Fleur Speet. Liesbeth van Dalsum informeerde bij haar:

Aardig, dat Rottend Staal Online gelooft in hoor en wederhoor. Ach, waarschijnlijk heb je ook de Volkskrant van afgelopen vrijdag wel gelezen, met een slappe alinea van Arjan Peters over de bloemlezing. Hij vindt de keuze voor 'Lamento' heel geweldig, terwijl dat de meest voor de hand liggende keuze was. Ondertussen ziet hij niet welke juweeltjes uit de bloemlezing oplichten. En dat ik geen twee zinnen zonder fout kan schrijven beschouw ik maar als compliment. Bij Het Financieele Dagblad, HP/De Tijd, NRC Handelsblad, het Boekblad, BZZlletin, De Groene Amsterdammer en het Haarlems, Gooisch en Leidsch Dagblad denken ze daar net zo over. Zoals je waarschijnlijk wel weet bestaat er geen goed boek zonder drukfout, dus ik moet maar blij zijn dat er fouten in zitten. Wie de vijf resterende fouten eruit weet te halen, krijgt een grote pluim. Maar hoe te betreuren ook, om die fouten gaat het natuurlijk niet. Het gaat om de gedichten zelf, en die zijn denk ik, met 40% gedichten van vrouwelijke dichters, zo'n 40% gedichten van Vlamingen en zo'n 40% dwarse gedichten bijzonder genoeg. Zelf ben ik nogal blij met de gedichten van Doeschka Meijsing en Carla Bogaards.
En wat betreft de eerste, tweede of derde zinnenprikkelende bloemlezing: wellicht kun je de driehoek erotiek, seks en zinnenprikkeling zelf invullen en kan mijn inleiding je daarbij helpen. In m'n inleiding staat overigens ook welk gedicht ik het meest erotisch vind. Is misschien aardig te lezen.
Een man krijgt daar waarschijnlijk niet zo snel een natte onderbroek van (of hij moet seniel wezen en zijn plas niet kunnen ophouden), maar een vrouw weet wel beter.

Met hartelijke groet,

Fleur Speet, 16 maart 2002

Beide bloemlezingen zijn overigens bij de betere boekhandel te koop (Rottend Staal Online, 18-3-2002)

terug naar boven


GEEN EL HIZJRA-LITERATUURPRIJS VOOR MOWAFFK AL-SAWAD

Amsterdam - Gisteren werd bekend gemaakt dat een van de winnaars van de El-Hizjra-literatuurprijs 2001 onze medewerker Mowaffk Al-Sawad uit Groningen is (en niet Mowafik al Sawad uit Amsterdam, zoals de Volkskrant vanochtend meldde).
Maar, zo berichtte de El Hizjra-organisatie vanmiddag, "enkele winnaars bleken zonder afbericht of geldige reden niet bij de prijsuitreiking aanwezig. Zij verliezen daarmee, zoals van te voren aangekondigd, hun prijs."
Voor de twee Arabische verzen die hij had ingezonden zou hij 700 euro gekregen hebben, als hij bij de prijsuitreiking aanwezig was geweest.


Mowaffk Al-Sawad
© Bart FM Droog, 2002
Al-Sawad was afwezig bij de prijsuitreiking door de Amsterdamse burgemeester Job Cohen, omdat hij van te voren niet op de hoogte was gebracht van het heuglijke feit. Hij werd eerst op het moment van de prijsuitreiking, zondagmiddag, gebeld.

De andere winnaars van de prijs zouden Suleiman Khalaf (31) uit Elburg, Omar Koubâa (22) uit Hengelo en Rachid Zahhaf (22) uit Amsterdam geweest zijn - maar van deze drie was alleen Khalaf aanwezig. Vandaar dat de prjzen naar Meryem Slimani, 18 jaar, uit Schoonhoven; Aoutif Tawfik, 17 jaar, uit Amsterdam; Malika Taoinza, uit Gorinchem; Fatima Benkaddour, 25 jaar, uit Utrecht; Rachida Ahali, 29 jaar, uit Mortsel, België en naar de eerder gemelde Suleiman Khalaf, 31 jaar, uit Elburg gegaan zijn.

De El Hizjra-literatuurprijzen werden zondag voor de tiende keer uitgereikt.

Sinds 1995 worden de verhalen en gedichten die bekroond zijn met de El Hizjra-Literatuurprijs jaarlijks uitgegeven in een bundel met een symbolische titel. Dit jaar is de titel van de bundel In de genade van de zon, de mooiste verhalen en gedichten van tien jaar El Hizjra-Literatuurprijs. De overzichtsbundel wordt gepubliceerd in samenwerking met uitgeverij Van Gennep.

De El Hizjra-Literatuurprijs, tot nu toe een uniek initiatief in Europa, heeft geleid tot de erkenning van schrijvers van Marokkaanse en Arabische origine. Het heeft de vinger gelegd op een nieuwe ontwikkeling in de Nederlandse literatuur. Steeds meer Arabisch-Nederlandse auteurs zullen van zich laten horen.

De El Hizjra-Literatuurprijs staat dan ook hoog aangeschreven en wordt inmiddels als een prestigieuze prijs beschouwd. Het mag bijzonder worden genoemd dat deze prijs bijna jaarlijks talent naar voren brengt dat doorbreekt in het Nederlandse literaire circuit. Mustafa Stitou, Abdelkader Benali, Rachid Novaire, Said El Haji en Khalid Boudou zijn daarvan de meest bekende voorbeelden. Sinds 1992 zijn meer dan zeventig auteurs bekroond. Een aantal van hen gaat in het Nederlands, Arabisch of Tamazight door op het schrijverspad. Zij kunnen zich verheugen in de warme belangstelling van uitgevers en literaire instellingen.

De jury bestond uit Jana Beranová, dichteres, Arie van den Berg, dichter en literatuurcriticus, As'ad Jaber, arabist, gespecialiseerd in de Arabische letterkunde, Abdelkader Matoug, Arabischtalig schrijver en Mustafa Stitou, dichter. (Rottend Staal Online, 18-3-2002)

terug naar boven


PLAATSVERPLAATSINGEN TIJDENS BOEKENWEEK

Epibreren - Net als vorig jaar (zie de Rottend Staal Online van 3-3-2001) heeft het CPNB weer een aantal plaatsen tijdens de Boekenweek van provincie doen veranderen. Ditmaal zijn de gelukkige oorden Zeewolde, dat tijdelijk van Flevoland naar Friesland gerelocaliseerd is, en het Overijsselse Holten, dat deze Boekenweek onder Drents beheer valt. De provincie Groningen krijgt maar liefst twee gemeenten toegedacht: Roden (doorgaans in Drenthe) en Hardenberg (meestal in Overijssel aan te treffen). De Groninger Commissaris der Koningin Hans Alders toonde zich zeer verheugd met de plotse uitbreiding van zijn territorium.
(Rottend Staal Online, 16-3-2002)


terug naar boven


GRONINGER DICHTERS OP TELEVISIE

Groningen - op zondag 17 maart worden op Nederland 1 twee documentaires uitgezonden over Groninger dichters. Van 13.30 tot 14.00 uur staat Tsead Bruinja centraal in het Omrop Fryslân-programma Schrijversportret. Hij wordt geïnterviewd en draagt voor uit eigen werk. Er is te zien hoe hij aan het werk is met collega-dichters als Daniël Dee, Mowaffk Al-Sawad en Sieger M. Geertsma. Daarnaast gaat hij met interviewer Geart de Vries naar het dorp Oostrum waar hij een deel van zijn jeugd doorbracht.
Het Avro-programma Close Up brengt van 18.30 tot 19.30 uur de documentaire 'Onmogelijk geluk': een beeld van het leven en werk van Jean Pierre Rawie (1951). De dichter wordt gevolgd op weg naar zijn optredens. De kijker ziet hoe hij met verve voordraagt uit eigen werk en zich (met humor) zeer onderhoudend tot zijn lezers richt, bijvoorbeeld tijdens de manifestatie 'Dichter aan huis' in Den Haag.
Naast Jean Pierre Rawie zélf krijgt de kijker tevens een keur van andere personen te zien, onder wie een aantal van zijn lezers en de dichters Jan Kal, Jan Boerstoel en Driek van Wissen. Rawie's bovenburen, Jelte en Lia Drenth-Dekker, die hem al meer dan dertig jaar kennen, komen ook aan het woord en vertellen: "In de periode dat hij niet dronk, was hij gelukkig, ook in de liefde." In deze fase van zijn leven zijn de dichtbundels Woelig Stof en Onmogelijk Geluk ontstaan. (Rottend Staal Online, 15-3-2002)

terug naar boven


NATUURSCHOON

Kaapstad - Onze medewerker Andy Fierens staat op het punt om zijn Zuid-Afrikatour af te sluiten. Hij bericht over het natuurschoon: "Spijtig genoeg heb ik jullie niet dagelijks op de hoogte kunnen houden van mijn wedervaren, dit toch vooral omdat ze in Nature's Valley, een gehucht op 700 km van Kaapstad, waar ik door de wind werd heengevoerd, verdomme geen internetaansluiting hadden. Dat gehucht grenst aan een groot en donker bos met bergen en blauwe lucht en zo - omdat dat zo mooi staat op een postkaart, vermoed ik - en daar ben ik gaan rondtrekken met als gevolg dat ik, die toch altijd als natuurvriend bekend sta - na drie dagen met plezier een vlammenwerper had bovengehaald om het boeltje plat te leggen: ik was aangevallen door slangen, liep reusachtige spinnen en schorpioenen tegen het lijf en wond bepaalde bavianen seksueel op. Op de koop toe was het snikheet en plakten mijn kleren aan m'n lijf. De volgende keer bekijk ik het wel allemaal op the National Geographic Channel." (Andy Fierens, Rottend Staal Online, 15-3-2002)

terug naar boven


WARREN OPGEVOLGD DOOR PFEIJFFER

Rotterdam - Gisteren berichtte het NRC Handelsblad dat uitgeverij Meulenhoff een opvolger voor Hans Warren gevonden heeft voor het samenstellen van de nieuwe editie van de bloemlezing Spiegel van de Nederlandse Poëzie.
De Spiegel van de Nederlandse Poëzie, waarvan de eerste drie delen tussen 1939 en 1954 verschenen (deel 1, 1100-1900, 1939; deel 2, 1900-1940, 1953; deel 3, 1940-1955, 1954) werd aanvankelijk samengesteld door Victor E. van Vriesland (1892-1974), die een herziene editie in 1965 uitbracht. Na diens dood nam Hans Warren (1921-2001) de samenstelling over. Hij verzorgde de herziene edities van de poëzie van na 1900 in 1979, 1984 en 1992.
Samen met Gerrit Komrij's De Nederlandsche poëzie van de negentiende en twintigste eeuw in 1000 en enige gedichten - sinds 1979 verschijnend en sedertdien herzien in 1987 en 1996 - verschafte de Spiegel een breed overzicht van de Nederlandstalige poëzie.

Heel verrassend heeft uitgeefster Annette Portegies de keus laten vallen op Ilja Leonard Pfeijffer (1968) - een dichter die vooral bekend staat vanwege zijn interesse in zichzelf en zijn 'waarheden voor de duur van een artikel'. In het NRC-artikel geeft Pfeijffer al een klein voorproefje van zijn 'brede' kennis: "Paul Snoek vind ik bijvoorbeeld een ten onrechte vergeten dichter."
Portegies: "Ik zocht een dichter van de jonge generatie met al een zekere reputatie en een uitgesproken mening."
Inmiddels gaat in het westen des lands het gerucht de ronde dat Pieter Boskma alle verzen voor de nieuwe editie van De Spiegel zal schrijven.
(Rottend Staal Online, 14-3-2002)
terug naar boven


BOEKENBAL

Amsterdam - De 67e Boekenweek is dinsdagavond voor het eerst in de geschiedenis niet met een, maar met twee bals begonnen. In de Stadsschouwburg in Amsterdam werd het jaarlijkse feestje van de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) waar 220 schrijvers werden verwacht. Op een steenworp afstand in Paradiso was het Bal der Geweigerden, bedoeld voor latent (schrijf)talent dat niet met de gevestigde orde mag meedansen.

Het thema van de Boekenweek is Liefde. De bezoekers van het officiële Bal 'd Amour kregen bij binnenkomst een speciaal presentje van de NOVIB: een bundel lege bladzijden onder de titel 'Afghaanse gedichten over de liefde'. De organisatie voor ontwikkelingshulp vraagt hiermee aandacht voor het gebrek aan onderwijs in het land.

Eregasten van het bal waren Anna Enquist, schrijfster van het Boekenweekgeschenk, en Peter van Straaten die de Boekenweektest van illustraties voorzag. De test is een cadeautje van de openbare bibliotheken. De mysterieuze auteur Marek van der Jagt, die dit jaar het Boekenweek-essay schreef, was niet van de partij.
Voordat het Bal 'd Amour losbarstte, leidde cabaretier Dolf Jansen een zouteloze show, waarin alleen het intieme optreden van een hypernerveuze Hans Dorresteijn de moeite van het vermelden waard is.
De meeste prominente Nederlandse schrijvers kozen aan het begin van de avond in elk geval voor het officiële bal. Onder hen bekende dichters als J. Bernlef, Pieter Boskma, Remco Campert, Bart Chabot, Hugo Claus, Maria van Daalen, J.A. Deelder, Bart FM Droog, Tjitse Hofman, Gerrit Kouwenaar, Harry Mulisch, Ramsey Nasr, Jean Pierre Rawie, Hannie Rouweler, Rob Schouten, Simon Vinkenoog, Victor Vroomkoning, Menno Wigman, Titi Zaadnoordijk en schrijvers als Marion Bloem, Jean Paul Franssens, Bas Heijne, Geert Mak, Connie Palmen en Rosita Steenbeek. Gerrit Komrij was als Dichter des Vaderlands de grote afwezige. Hij opende rond negen uur het alternatieve bal in Paradiso.

Voorzitter Dick Anbeek van de CPNB toonde zich overigens "gelukkig met het concurrerende feestje in Paradiso''. Wat hem betreft is alles wat de Boekenweek onder de aandacht brengt, meegenomen.
Rond half elf, een half uur later dan de bedoeling was, begon in diverse zalen van de Stadsschouwburg het bal. De Boekenweek duurt tot en met 23 maart. (ANP/Rottend Staal Online, 14-3-2002)


terug naar boven


KRAKATAU #13 VERSCHENEN

Rotterdam/Groningen - Van het poëzietijdschrift Krakatau ('tijdschrift tegen alles omdat niets beter is') is onlangs het dertiende nummer verschenen. De lay-out is sterk verbeterd, het papier is van hogere kwaliteit dan voorheen en ook de inhoud mag er wezen: verzen van Annette van den Bosch, Mariska Calbow, Daniël Dee, J.A. Deelder, Bart FM Droog, Dolf, Karel ten Haaf, Annemieke Houttuin, Marije Langelaar, H. Maanvrouw, André Manuel, Benne van der Velde en Rien Vroegindeweij. Een interview met Rien Vroegindeweij. Aforismen van Peter de Groot. Een cartoon van van Stefan Nieuwenhuis en een column van Harry Zevenbergen.
Krakatau kost slechts 2 euro en is te te koop bij de Rotterdamse boekhandels Donner, Van Gennep en De Oplichterij. Of online te bestellen bij de redacteuren Daniël Dee (danieldee@hotmail.com), Peter de Groot (degrootste@yahoo.co.uk ) en Annelieke van Mens (mens91@zonnet.nl ). Het is mogelijk een jaarabonnement te nemen voor 11 euro. Kopij is welkom op voorkrakatau@hotmail.com. (Rottend Staal Online, 12-3-2002)

terug naar boven


NEL VEERMAN OVERLEDEN

Putten - Onze collega's van Chroom.net berichtten over de dood van dichteres, prozaïste en jeugdboekenschrijfster Nel Veerman, die kort voor 15 februari 2002 overleed.
Veerman, geboren op 5 december 1909 te Ermelo, debuteerde in 1959 met de dichtbundel De Cyclame (Uitgeverij Kok, Kampen), nadat al eerder poëzie van haar hand in de bloemlezing Vloedlijn (Bosch & Keuning, Baarn, 1954) was opgenomen.. Haar laatste bundel was Grensgebied (Merweboek, Sliedrecht, 2000). Ze publiceerde onder andere in de tijdschriften 'De Gids''en in 'Ontmoeting.'
Alfred Valstar schreef in In Memoriam. (Rottend Staal Online, 12-3-2002)

terug naar boven


STEUN VAN GEWEST TOT GEWEST

Epibreren - Van Gewest tot Gewest, het enige tv-programma dat diepgaande aandacht besteedt aan Waddenfenomenen en oog heeft voor het platteland wordt met opheffing bedreigd. Vandaar dat een trouw kijker, Dick de Witt uit 't Harde (Gelderland) afgelopen zaterdag advertenties heeft geplaatst in de landelijke dagbladen:

Van Gewest tot Gewest, een monument van een televisieprogramma. De NPS wil het slopen. Laat dat niet gebeuren! Stuur een E-mail naar deWitt@tref.nl of briefkaart naar Dick de Witt, Schouwenburg 2, 8084 PE, 't Harde.

De bewoners van Epibreren steunen deze actie en roepen de lezers van de Rottend Staal Online op om Dick de Witt steunbetuigingen te mailen. (Rottend Staal Online, 11-3-2002)

terug naar boven


NIEUWS UIT GRONINGEN

Epibreren - wegens de staking van de redactie vande Rottend Staal Online wordt het onderstaande nieuws met vertraging gebracht:
* De Word Slam van maart (ditmaal onder de bezielende leiding van Matty de Vries) is gewonnen door Nyk de Vries.
* De enige echte dichter in de Groninger gemeenteraad, Thomas van Dalen, heeft zijn zetel verloren. Zijn partij, D66, is gehalveerd en de tweede zetel van die partij wordt nu ingenomen door iemand met meer voorkeursstemmen.
* Het gedicht 'De seefûgel' van Albertina Soepboer, afkomstig uit haar bundel De dieptering gaat geplaatst worden in de bloemlezing De honderd beste gedichten van 2001, gekozen door Geert Buelens en in juni te verschijnen bij de Arbeiderspers.
* De tweede druk van Dichters over Repin is inmiddels verschenen. Er zijn al weer enkele honderden exemplaren van verkocht. Vorige week ontving het Groninger Museum de 150.000e bezoeker aan de tot dusverre best bezochte tentoonstelling uit zijn geschiedenis. (Anton Scheepstra, Rottend Staal Online, 11-3-2002)

terug naar boven


ROGI WIEG STREAKT OP NACHT – VOLGEND JAAR LITERAIR MOONEN?

De Nacht van de Poëzie was backstage een bedaagde aangelegenheid, dit jaar. Geen ruzies, geen drinkwedstrijden maar ook weinig opzienbarende discussies. De twee grootste bronnen van opwinding waren een langsflitsende muis vlak na negenen, die door de aanwezigen met zekerheid werd geïdentificeerd als dezelfde van vorig jaar, en de eco-porno die dichter Rogi Wieg, niet gehinderd door een atletische fysiek, tentoonspreidde. Op het podium speelde Wieg enkele maten Billy Joel, sprak over zijn kind en zijn ziekte en natuurlijk Jezus van Nazareth. Ook las hij nog een gedicht voor, want daar ging het tenslotte allemaal om. Backstage deed hij het goed bij de fotografen. Veel dichters kwamen en gingen vrij kort op hun voordracht, werkelijk diepgaande discussies ontstonden dan ook niet. Ondergetekenden wisten de redactie van 'Awater' zelfs niet te ontfutselen welke dichter zij in hun volgende nummer gaan vervalsen. Ramsey Nasr kwam tijdens zijn openingsvoordracht overigens nog terug op het debat dat vorig jaar woedde onder poëzieliefhebbers, omtrent zogenaamde goede en slechte poëzie, performancekunst en woorden op papier. "Een domme discussie die uit verveling is aangezwengeld. Mensen moeten beseffen dat poëzie futiel, onmachtig en nutteloos is. Dat is haar kracht en haar zwakte, en juist daarom is het onzin om er oorlog over te voeren."
(Ingmar Heytze & Vrouwkje Tuinman, Rottend Staal Online, 10-3-2002)
Zie ook het Utrechts Nieuwsblad van 11 maart 2002.

terug naar boven


NACHT VAN DE POËZIE GOED BEZOCHT

Epibreren - De 22ste Nacht van de Poëzie in Vredenburg, Utrecht, afgelopen avond, werd wederom goed bezocht door ruim 2000 mensen. Hoogtepunten waren de voordrachten van Mark Boog, Ramsey Nasr en Menno Wigman, die weer even terug is van zijn Berljnse ballngschap en de ontkleedpartij van Rogi Wieg. (Rottend Staal Online, 10-3-2002)

terug naar boven



CHABOT SCHRIJFT BIOGRAFIE DEELDER

Rotterdam - Hagenees Bart Chabot gaat een tweedelige biografie over de Rotterdamse dichter J.A Deelder schrijven. Het eerste deel zal op de zestigste verjaardag van Deelder verschijnen, in 2004. Het tweede deel komt vijf jaar later op de markt. Eerder schreef Chabot een biografie over de onlangs overleden Herman Brood. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar boven


CHRISTINE OTTEN BERICHT UIT ZUID-AFRIKA

Pretoria, Zuid-Afrika - Na het afscheid van Andy Fierens, Nicolas Rombouts en De Dichters uit Epibreren touren de auteurs Christine Otten, Stefan Hertmans en Benno Barnard momenteel nog door Zuid-Afrika. Christine Otten geeft vanuit Pretoria een sfeerimpressie:

"Ik heb net opgetreden voor een overwegend blank universitair publiek; een prijsuitrijking voor briljante studenten. Het was zo kak en ouderwets dat mijn performance klonk als een politiek statement (I can, no you can't, you're not supposed to, I will!!).
Anyway, we denderen door het land alsof het niets is. Elke dag ergens anders. Bloemfontein en Portchefstroom en telkens dezelfde witte enclaves. Je voelt gewoon de spanning die er in die mensen zit wanneer de erfenis van de apartheid aan de orde komt. Ik voel tegelijk vaak de behoefte om Black Power uit te roepen, maar voordat ik mij als blanke Nederlander compleet belachelijk maak hier, slik ik het in. Vanavond een diner op de Nederlandse ambassade. Alsof ik verdwaald ben, zo voelt het. Maar toch is dit een te gekke reis. Ik leer veel over Zuid-Afrika. Gisteren reden we door Soweto en Alexandra. Er ging wel wat door me heen om door zulke historische plekken te
trekken. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar boven


DICHTER UIT EPBREREN OVER ZUID-AFRIKA

Epibreren - Op het dorpsplein van Epibreren sprak Liesbeth van Dalsum met Bart FM Droog over Zuid-Afrika.
Van Dalsum: "En hoe voelde dat nu, Zuid-Afrika?"
Droog: "Wel, warm. Het is er nu zomer, de palmen droegen blad en de mensen korte broeken."
Van Dalsum: "Wat hebben jullie er gedaan?"


Andy Fierens en Tjitse Hofman op de campus van de Universiteit van Stellenbosch, maart 2002 (foto © Bart FM Droog)

Droog: "We hebben met De Dichters uit Epibreren zes voordrachten gegeven op het Woordfees in Stellenbosch en in het Huis der Nederlanden in Kaapstad en daarnaast heb ik met Andy Fierens ook nog een extra voordracht gegeven in de tuin van regisseur en wijnboer André Liebenberg, aan de voet van de Helderberg, onder de sterrenpracht van de Zuidelijke halfrondhemel. Dit als extraatje bij het concert van de cellist Francois le Roux.
Het was erg prettig gewoon in het Nederlands te kunnen voordragen op 10.000 kilometer van huis."
Van Dalsum: "Nog iets interessants gezien?"
Droog: "Jazeker. Op literair vlak tal van boeiende voordrachten bijgewoond, mooie bundels en cd's gekocht en interessante dichters en schrijvers ontmoet.
Net als in Nederland is er ook in Zuid-Afrika een behoorlijk aantal 'jonge' dichters als Melt Myburgh, Toast Coetzer, Tertius Kapp, Gert Vlok Nel, Jelleke Wieringa en Elsibe Loubser druk bezig zich in bloemlezingen en op podia te manifesteren: men leze de bundels Nuwe Stemme 2 (Tafelberg Uitgewers Beperk, Kaapstad, 2001) en Uit die stof die see die skald se handevuurvoet tracks en die verstuite trein van wat verlange (Fenomeen Publikasies, Stellenbosch, 2001).
Ook was ik aangenaam verrast door de voordracht van de Nederlandse auteur Christine Otten, die haar prozatekst over haar ervaringen met de Last Poet Umar Bin Hassan uit het hoofd voordroeg. Retestrak.
Van Dalsum: "Merkte je nog iets van de apartheid?"
Droog: "Wel, het is moeilijk om daar iets zinnig over te zeggen - was er slechts een week en ben hoofdzakelijk in Stellenbosch - een universiteitsstadje - en directe omgeving geweest. Toch viel het me op dat de studenten te Stellenbosch hoofdzakelijk blank waren. Het merendeel van het bedienend personeel was zwart, dus tja. En dan die ellendige townships, die zch kilometer na kilometer langs de snelwegen uitstrekken. Heel kort door de bocht: er heerst nog steeds een economische apartheid, al dient gezegd dat er natuurlijk ook veel arme blanken zijn."
(Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar boven


HERMAN GORTERPRIJS 2002 VOOR PIET GERBRANDY

Amsterdam - Het Amsterdams Fonds voor de Kunst heeft op donderdag 7 maart de Herman Gorterprijs 2002 toegekend aan de dichter Piet Gerbrandy voor de bundel De Zwijgende man is niet bitter. Het boek is ook voor de VSB-Poëzieprijs genomineerd. Aan de prijs is een geldbedrag van 7000 euro verbonden. Burgemeester Cohen reikt de prijzen op donderdag 30 mei uit.

Piet Gerbrandy in afwachting van de prijzen, Winterswijk, januari 2002
© Bart FM Droog, 2002

De Zwijgende man is niet bitter vertelt de levensloop van een jonge dronken gymnasiast die zich tot een verdwaasde zakenman ontwikkelt. Het is Gerbrandy's derde dichtbundel. Naast dichter is hij ook classicus en essayist. Voor de 'Groene Amsterdammer' schrijft hij beschouwingen en voor de Volkskrant maakt hij poëziekritieken. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)

terug naar boven


DE DICHTERS UIT EPIBREREN VEILIG TERUG

Epibreren - Vannacht om 02.30 uur arriveerden De Dichters uit Epibreren veilig terug te Groningen van hun Afrika/Europa-tour. Nadere berichtgeving volgt later vandaag. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)

terug naar boven


het nieuws van nu

© Rottend Staal Online 2000-2006. Auteursrecht berust bij de auteurs op basis van de Auteurswet 1912. Er mag niets uit deze website worden overgenomen, opgeslagen op media ter verspreiding onder derden, gepubliceerd of anderszins verveelvuldigd zonder uitdrukkelijke, voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.

Installatie van hyperlinks

De installatie van hyperlinks naar de site is vrij en kan gebeuren zonder toestemming.
De pagina's van deze site mogen echter niet worden opgenomen in de pagina's van een andere site.




terug naar boven


Het actuele Rottend Staal-nieuws | Het Rottend Staal-nieuwsarchief