EEN (HER)NIEUW(D)E DISCUSSIE
Epibreren - Terwijl in de 'affaire
Rupert' nog gewacht wordt op de stappen van de erven Eliot (de enigen
die echt iets zinnigs te melden hebben in deze), wordt het meer en meer duidelijk
dat een oude, maar zinnige discussie nieuw leven ingeblazen is, namelijk:
is in literaire teksten overname van andere literaire teksten zonder bronvermelding
toegestaan?
Op zich staat wat wel of niet en hoe is toegestaan duidelijk in de Auteurswet
1912 omschreven, maar uit reacties op de affaire blijkt dat er binnen auteurskringen
heel verschillend gedacht wordt over wat nog oorbaar is of niet.
Er zijn stemmen die zeggen: citeren uit de 'canon' of uit de wereldliteratuur
mag zonder expliciete bronvermelding, want elke lezer zal direct beseffen
dat het daar en daaruit komt.
Maar is dat zo? Bestaat er bijvoorbeeld nog zoiets als de canon? Voor alle
duidelijkheid, volgens de Dikke van Dale is de canon de "verzameling
van literaire werken, die in een samenleving als waardevol erkend worden en
dienen als referentiepunt in de literaire beschouwing en in het onderwijs."
Het mag als algemeen bekend verondersteld worden dat het peil van het literatuuronderricht
de laatste dertig jaar achteruit gehold is. Het effect ervan is bijvoorbeeld
dat een redactie van tv-programma drie 'bekende' dichters wilde uitnodigen
en derhalve naast Gerrit
Kouwenaar (1923)
Gerrit Achterberg (1905-1962) en J.C.
Bloem (1887-1966) aanschreef, een maand geleden. Het gehoonlach in de
media was groot - maar waarom eigenlijk? Als zo'n redactie denkt dat deze
drie dichters de bekendste levende dichters van het land zijn, is er dan in
de eerste plaats niet iets grondigs mis met de algehele literatuurkennis binnen
deze samenleving? - ergo: bestaat de 'canon' nog wel?
Uit onverwachte hoek komt een ander voorbeeld: Ilja
Pfeijffer zei in het NRC Handelsblad (13-3-2002) dat hij Paul
Snoek een 'ten onrechte vergeten dichter' vond, waarbij hij impliceerde
dat Snoeks verzen 'volslagen onbekend' zijn. Dat Snoek naast Paul
van Ostaijen, Herman
de Coninck en Hugo
Claus tot de bekendste Vlaamse dichters uit de twintigste eeuw gerekend
kan worden was Pfeijffer blijkbaar niet bekend. Het valt hem niet kwalijk
te nemen, want wie kent nu nog alles?
Wat nu als hij in zijn roman bijvoorbeeld fragmenten uit Snoeks 'Een
zwemmer is een ruiter' verwerkt had? Bij het ontbreken van een bronvermelding
zou de lezer volgens Pfeijffer dus nooit op het spoor van Paul Snoek gekomen
zijn, want 'Paul Snoek is een vergeten dichter'.
Het is frappant dat werken van vermoedelijk de bekendste dichters van Nederland
- Nel
Benschop en wijlen Toon
Hermans niet of nauwelijks in de literaire beschouwingen zijn terug te
vinden. Of je er nu van houdt of niet - de samenleving vindt hun werken blijkbaar
wél waardevol, het handjevol literaire beschouwers niet. Behoren zij
daarom wél tot de 'canon'? Of niet? Of... bestaat de 'canon' nog wel?
Mijn standpunt is dat gezien de steeds vergrotende hoeveelheid van literaire
werken, zowel binnen als buiten dit taalgebied, en gezien de steeds terugnemende
aandacht voor literatuur binnen het onderwijs, het van wereldvreemdheid getuigt
te veronderstellen dat er nog zoiets als algemeen bekende literatuur bestaat.
En dat een auteur alleen daarom al moreel verplicht is zijn lezers te wijzen
op zijn bronnen. Net zoals T.S.
Eliot dat in 1922 in 'The Waste Land' deed.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 31-3-2002)
terug naar boven
LAATSTE 19DE EEUWSE AUTEUR OVERLEDEN?
België - Het Huis van
het Boek meldt het overlijden van de Nederlandse auteur Siegfried
van Praag, op zaterdag 16 maart 2002 te Brussel. In augustus van dit jaar
zou hij 103 zijn geworden.
Siegfried Emanuel van Praag werd op 8 augustus 1899 geboren in Amsterdam.
Hij studeerde Frans en biologie en debuteerde in 1925 met De weegschaal.
Van Praag publiceerde tientallen, vaak historische romans, verhalenbundels
en essays. Niet zelden was het onderwerp van zijn boeken een vrouw - zoals
Madame de Pompadour of Julie de Lespinasse -, dieren of, met name na de Tweede
Wereldoorlog, de joodse gemeenschap. Een van zijn meest bekende werken is
de roman Jeruzalem
van het Westen (1961), over het leven van een aantal joden in het
Amsterdam van voor de Tweede Wereldoorlog. Siegfried van Praag woonde sinds
1936 in Brussel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verbleef hij echter in Londen,
waar hij verbonden was aan Radio België - Radio Belgique. Het in Brussel
gevestigde NIR - de voorloper van de VRT - was bij het begin van de oorlog
opgeheven.
Tot op hoge leeftijd bleef Van Praag als schrijver actief. Zijn laatste jaren
leefde hij in eenzaamheid in een Brussels verzorgingstehuis - al zijn tijdgenoten
overleefd hebbend. Zie ook het weekblad Elsevier
van deze week - op de site van het weekblad is een necrologie tegen betaling
verkrijgbaar. (Rottend Staal Online, 30-3-2002)
terug naar boven
POËZIE IS EXPORTPRODUCT
ANP - Zeven Nederlandse dichters nemen van 1 tot en met 15 april deel
aan het eerste Internationale Poëziefestival in Indonesië: Remco
Campert, Gerrit Komrij, Rudy Kousbroek, Gerry van der Linden, Ramsey
Nasr, Hagar Peeters, Mustafa Stitou en de tolk/vertaalster Linde Voûte
treden met Indonesische, Duitse en Zuid-Afrikaanse collega's op in Makassar,
Solo, Bandung en Jakarta. Verder bezoeken ze het Bengkei Teater Rendra in
Depok dat het initiatief tot deze tournee heeft genomen. De Nederlandse deelname
wordt georganiseerd door de Stichting Poets of All Nations (PAN). (Rottend
Staal Online, 29-3-2002)
terug naar boven
JEROEN VULLINGS OVER PLAGIAAT
Epibreren - In de Vrij Nederland van deze week schrijft Jeroen
Vullings: "Een paar jaar geleden was een literair programma in De
Balie gewijd aan plagiaat. Mág dat? was de de voorgelegde vraag aan
de sprekers. Vrijwel iedereen vond dat van wel; in het perspectief van deze
schrijvers en literaire critici was plagiaat, citeren zonder bronvermelding,
immers vooral een schijnprobleem: heeft de literatuurpolitie soms nooit gehoord
van intertekstualiteit? Slechts één man, de schrijver Herman
Franke, was tégen plagiaat. Een originele geest kan toch zelf wel
wat verzinnen, niet?
Achteraf waardeer ik Franks standpunt meer en meer. Zo ook bij het jongste
'plagiaat': Ilja Leonard
Pfeijffer (1968), graecus, dichter en sinds enige tijd ook prozaïst.
Delen uit de vijfde cyclus van T.S. Eliots beroemde, modernistische gedicht
'The Waste Land' heeft hij vertaald en in zijn debuutroman Rupert als
eigen werk gepresenteerd: een bronvermelding ontbreekt. Pfeijffers verweer
op deze aantijging is volgens het boekje: nee, het is geen plagiaat, maar
literair spél. Bovendien bevat zijn roman nog véél meer
verwijzingen naar Eliot, 'gniffelt' hij.
Ik gun ieder zijn spelletje, maar wat opvalt is dat er in dezen wel met twee
maten wordt gemeten. Als iemand weer eens, jaren na dato, om curieuze redenen
met de beschuldiging komt dat een passage in de reisboeken van Adriaan van
Dis geïnspireerd is op geschreven bronnen, dan doet het er kennelijk
niet toe dat de auteur al lang en breed daarvoor door het stof gegaan is,
zijn schuld bekend heeft en beterschap beloofd, nee, het is gegarandeerd voorpaginanieuws
bij NRC Handelsblad. Maar bij Pfeijffer is dat overschrijven, moet
ik begrijpen, nu eenmaal een privilege van zijn artistieke vrijheid. "
(...) Lees hier
het hele artikel. (Rottend Staal Online,29-3-2002)
terug naar boven
POËZIE EN VERKIEZINGEN
Epibreren - Op 12 december 2001 publicerde deze krant een kort interview
met Ad Melkert, lijsttrekker
van de PvdA, daar hij kort daarvoor een gedicht in Meander
gepubliceerd had. We vroegen hem o.a. of de komende debatten in dichtvorm
gegoten gaan worden. Melkert antwoordde: "Wat mij betreft speelt poëzie
altijd een rol, of het nu in het dagelijks leven is, in de dagelijkse politiek
of in de komende verkiezingstijd. Elk debat kan ook poëtische taal bevatten,
het gaat er alleen maar om of de luisteraar dit opmerkt."
Bij het referendum voor het burgemeesterschap van Vlaardingen volgde Tjerk
Bruinsma, PvdA-wethouder te Groningen, het pad dat Melkert had ingeslagen,
zette gedichten uit Epibreren in, en won daarmee de burgemeestersverkiezing.
Het heeft lang geduurd voordat andre partijen de wonderlijke kracht van poëzie
in verkiezingscampagnes realiseerden. De SP is nu de tweede partij die poëzie
gebruikt. De auteur Karel
Glastra van Loon schreef een poëtisch partijlied, dat door Bob Fosko
gezongen wordt en op de site van
de SP gratis te downloaden is. Een fragment:
Blijf niet mokkend aan de kant staan
Stel een daad en toon je moed
Laat je woede hand in hand gaan
Met het goede dat je doet
Karel Glastra van Loon, 2002
Het hele lied is te lezen op www.schrijversnet.nl.
(Rottend Staal Online, 28-3-2002)
terug naar boven
ESSAY ONLINE
Epibreren - In het najaar van 2001 publiceerde het tijdschrift Passionate
een belanghebbend essay van Ruben van Gogh, 'Het
gedicht van binnenuit', over het effect van de poëzievoordracht.
Omdat in deze dagen weer volop gerefereerd wordt aan 'De mythe van de verstaanbaardheid',
waarover Van Gogh in zijn essay opmerkte: "Pfeijffer
nam tijdens het openbaar poëziedebat van TUMULT op 18 april 2001 in Utrecht
zijn zwart-witte woorden grotendeels terug met de woorden: "Ik weet ook
wel dat het niet zo is (die rucksichlose tweedeling - RvG), maar het
was waar voor de duur van het artikel." En creëerde daarmee en passant
een nieuwe vorm van waarheid: tijdelijke waarheid.
De dichters die door Pfeijffer waren beticht van specifieke podiumschrijverij
hebben deze mythe inmiddels luid en duidelijk naar het rijk der fabelen verwezen.
Alleen het literair journaille moet daar nog een persbericht van krijgen.
Dat blijft volharden in het creëren van niet-bestaande podiumpoëzie
en bijbehorende podiumdichters. Zij lijkt nog niet zo goed raad te weten met
dichters wier werk op een podium een tweede leven leidt, naast dat in de dichtbundels.
Zij blijft volharden in het lezen alleen als de enige waarheid van poëzie."
leek het ons te Epibreren een goed idee Van Goghs
essay online te plaatsen. Bij deze. (Rottend Staal Online, 28-3-2002)
terug naar boven
SCHRIJVERSLIJST SSS UIT
Epibreren - Groot was de blijdschap vandaag, toen de postbode de nieuwe
Schrijverslijst van de Stichting
Schrijvers School Samenleving bezorgde. In het boekwerk staat biobibliografische
informatie over ruim Nederlandse 350 auteurs die bereid zijn om lezingen en
voordrachten te verzorgen en die publiceerden bij landelijk opererende uitgeverijen.
Tot die 350 auteurs behoren onze medewerkers Maria Barnas, Jan Boerstoel,
Adriaan Bontebal, Job Degenaar, Bart FM Droog, Serge van Duijnhoven, Wouter
Godijn, Ruben van Gogh, Ingmar Heytze, Tjitse Hofman, Adriaan Jaeggi, Ramsey
Nasr, Ronald Ohlsen, Diana Ozon, Albertina Soepboer, Ilse Starkenburg, Simon
Vinkenoog, Lévi Weemoedt, Tommy Wieringa, Menno Wigman, Arjan Witte
en Leendert Witvliet.
Bij alle vreugd is er echter ook een tikje treurnis: onze medewerkers
Menno van der Beek (Boekencentrum), Mark Boog (Meulenhoff), Tsead Bruinja
(Bornmeer), Karel ten Haaf (Passage), Albert Hagenaars (In de Knipscheer),
Louis Th. Lehmann (Bezige Bij), Max Niematz (Contact), Hans
Plomp (Prometheus), René Puthaar (Augustus), Hannie Rouweler (Passage),
Victor Schiferli (Arbeiderspers), F. Starik (In de Knipscheer), Meindert
Talma (Passage) en Henk van Zuiden (v/h Kwadraat) zijn onvermeld gebleven.
Of dit veroorzaakt is door eigen nalatigheid, verzuim van hun uitgeverijen
of door een foutje bij SSS is te Epibreren onbekend. (Rottend Staal Online,
28-3-2002)
terug naar
boven
EREDOCTORAAT VOOR RUTGER KOPLAND
Utrecht - De dichter en neurowetenschapper Rutger
Kopland heeft woensdag een eredoctaraat van de Universiteit van Utrecht
gekregen. Kopland werd onderscheiden voor zijn dichtoeuvre en voor zijn werk
als psychiater.
"Empirisch onderzoek mag ik niet meer doen. Daar ben ik te oud voor.
Poëtisch onderzoek mag nog wel", zei hij bij de aanvaarding van
het eredoctoraat, dat verleend wordt door de faculteit Letteren en Geneeskunde.
(Rottend Staal Online, 28-3-2002)
terug naar boven
ERVEN T.S. ELIOT GEÏNTERESSEERD IN RUPERT
Utrecht/Londen/Epibreren - In het Utrechts Nieuwsblad van gisteren schreef
Ingmar Heytze: "De
Leidse dichter en classicus Ilja Pfeijffer heeft in zijn debuutroman Rupert
een paar honderd woorden vertaald uit The Waste Land van T.S. Eliot.
Ondanks de vele verwijzingen naar Eliot verzuimt Pfeijffer om ergens duidelijk
te vermelden dat hij die passage heeft overgeschreven. Is dat nu plagiaat
of niet? Volgens het woordenboek wel. In de Van Dale staat plagiaat omschreven
als: 'Het overnemen van stukken, gedachten en redeneringen van anderen en
deze laten doorgaan voor eigen werk.' Toch is het niet waarschijnlijk dat
Ilja Pfeijffer snel zal hangen voor zijn daden. Om te beginnen kan hij alleen
voor de rechter worden gesleept door de erven van T.S. Eliot. Het is niet
waarschijnlijk dat die op de hoogte zijn van leven en werk van ene Ilja Pfeijffer
('What? Pfaiffer you say? Never heard of. Sounds like a disease, though.')
en dat het ze ook niet bijster interesseert."
Heytze trekt een verkeerde conclusie:
uitgeverij Faber and Faber, die de rechten op The Waste Land voor
de T.S. Eliot Estate behartigt, heeft in het recente verleden bijvoorbeeld
drastisch opgetreden tegen
websites waarop werk van Eliot zonder toestemming werd gepubliceerd. De
rechtenafdeling van Faber and Faber stelt momenteel een onderzoek in naar
Rupert. Wordt ongetwijfeld vervolgd. (Rottend Staal Online, 27-3-2002)
terug naar boven
DICHTERES IN PANIEK
Groningen - De breuk in het bovenbeen van wielrenner Erik Dekker heeft
niet alleen het wielervolkje geschokt. Het nieuws van zijn val in de Italiaanse
dagkoers Milaan-San Remo heeft bij stadsdichteres Titia
Lodewegen grote paniek veroorzaakt met twee onrustige dagen en nachten
tot gevolg.
Lodewegen schreef ter gelegenheid van de start van de Ronde van Italië
medio mei in Groningen een gedicht waarin zij haar verwondering en enthousiasme
over wielrenners in het vlakke Noord-Nederlandse land aan het papier toevertrouwde.
In regel negen gebruikt zij de naam van Erik Dekker. Titia Lodewegen begreep
na zaterdag toen het nieuws over de val langzaam in Nederland doordrong, dat
deze passage in haar poëzie niet langer kon. Dekker zou immers in Groningen
niet kunnen starten. Probleem was echter dat de tekst van het gedicht al bij
een drukker lag. Deze drukker zou maandagochtend in alle vroegte het gedicht
op roze papier en A3-formaat gaan drukken.
"Ik heb godzijdank net op tijd de drukker nog in kunnen seinen. Hij
had slechts een proefdruk gemaakt", vertelt Titia met een zucht van verlichting.
De dichteres zit nu wel met het probleem dat haar kennis van het internationale
wielerpeleton te beperkt is om "zo maar even een andere Nederlandse renner
in het gedicht te schrijven." Maar wielerjournalist Dick Heuvelman en
initiator van de komst van de Giro dÍtalia naar Groningen, heeft de
oplossing.
""De naam van Michael Boogerd is een uitstekend alternatief",
aldus Heuvelmans. "Hij is aangewezen als kopman van de Rabo ploeg die
in Groningen van start gaat."
"Het is", vertelt Heuvelman, "voor Lodewegen een geluk bij
een ongeluk. Het is al lange tijd bekend dat Dekker niet mee doet aan de Ronde
van Italië. De naam van Dekker in dat gedicht was dus sowieso niet op
zijn plaats." (Groninger
Dagblad - Stad, 26-3-2002/Rottend Staal Online, 27-3-2002)
terug naar boven
WWW.DERECENSENT.NL
De site www.derecensent.nl
is jarig. Zondag 24 maart was het exact twee jaar geleden dat de eerste recensie
werd geplaatst. Om dit te vieren werd de site in een nieuw, fris kleedje gestoken.
De literatuurrecensies op deze websites worden onder andere geschreven door
onze veelgeprezen medewerker Philip Hoorne. Wekelijks
op maandagmiddag nieuwe bijdragen, niet alleen over literatuur maar ook over
film, theater, muziek en media. U kunt zich gratis abonneren op de Recensent-nieuwsbrief.
(Rottend Staal Online, 26-3-2002)
terug naar boven
AUTEURSRECHTENJURIST: PFEIJFFER PLEEGT PLAGIAAT
SIMON VINKENOOG: T.S. ELIOT VERANTWOORDDE WÉL
NOG MEER 'CITATEN' AANGETROFFEN
Epibreren - In het NPS-radioprogramma Knetterende
letteren (Radio 747 AM) werd afgelopen donderdag gesproken met Ilja
Pfeijffer en
Mr. Joris van Manen, auteursrechtenspecialist die o.a. zaken behartigde
voor het ANP en het PCM-uitgeefconcern,
inzake het boek Rupert - een bekentenis.
.
Joris van Manen: "Kijk, dit heeft alle ingrediënten van plagiaat
in zich. Er zijn flinke stukken overgenomen en er wordt nergens gezegd dat
het van T.S. Eliot is."
Kenneth van Zijl: "Nee, alleen de naam wordt genoemd"
Van Manen: "Ja, de naam wordt op pagina 77 genoemd. Maar als je
het netjes doet zeg je van "ik citeer flink uit Eliot". Ik snap
van meneer Pfeijffer dat veel mensen begrijpen dat dit stukken van Eliot zijn,
maar ik weet niet of iedereen dat zomaar begrijpt."
Van Zijl: "Gaat het ook om hoeveel je overneemt? Is er een grens,
of je nu zes woorden of...?"
Van Manen: "Jazeker, ook wel. Je kunt wel wat dingetjes overnemen
van iemand, met name in een wetenschappelijke verhandeling of in een polemiek,
maar dan heet het citaat, en als je de bron erbij vermeldt, dan kun je dat
gerust doen. Maar hier zijn stukken van Eliot overgenomen. Als dit dan een
hommage is aan Eliot, zou ik zeggen: bel de
erven Eliot op, die hebben gewoon een client service in Engeland,
die kan je gewoon bellen en vragen of de
erven het goed vinden en als het een hommage aan Eliot is, dan vinden
die erven dat vast wel goed. Maar dit is het gebruik maken van andermans werk.
zonder dat je duidelijk maakt dat het iemand anders werk is."
Van Zijl: "Stel nu dat de erven het niet goed vinden en ze komen
daar achter?"
Van Manen: "Dan kunnen ze dat verbieden."
Van Zijl: "Op straffe van?"
Van Manen: "Het boek kan uit de handel genomen worden. Dus ik
denk dat meneer Pfeijffer er goed aan doet om de erven even te bellen en te
zeggen van 'joh, kunnen we dit even regelen."
Van Zijl: "Ilja?"
Ilja Pfeijffer: "Nou, ik vind dat pure flauwekul. Dit is een procédé
van intertekstualiteit. Dat is zo oud als de literatuur zelf."
Van Zijl: "Intertekstualiteit?"
Elsbeth Etty: "Incest met teksten."
Van Manen: "Ik heb stukken gezien waarin hele strofen van Eliot
zijn overgenomen."
Pfeijffer: "Dat klopt."
Van Manen: "En er zijn gedeelten weggelaten."
Pfeijffer: "Maar het staat vol met aanwijzingen. Ik wil dat mensen
het zien. Het gaat om de intentie.Het gaat er niet om dat ik passages wil
stelen. Ik wil mensen naar dat gedicht van Eliot sturen."
Van Zijl: "Maar als je iemand wil sturen... Het is natuurlijk
ook een beetje arrogant te gaan denken dat iedereen dat gedicht van Eliot
kent, ook al is het wereldberoemd. Dan is het toch een kleine moeite om één
regel erin te zetten, zoals: "bepaalde teksten zijn ontleend aan het
werk van T.S. Eliot"?"
Van Manen: "Als je een zinnetje overneemt, bijvoorbeeld ''Shall
I compare thee to a Summer's day" dan is dat niet zo'n probleem,
maar hier zijn echt hele lappen tekst van Eliot overgenomen en dan zegt het
recht dat je daar toestemming aan de rechthebbenden moet vragen."
Van Zijl: "Ik
word hier domweg gelukkig van. Het laatste woord aan het corpus delictum.
Ga je wat ondernemen? Ga je een briefje of e-mailtje...?"
Pfeijffer: "Een advocaat die rijk wil worden, kan ik aanraden
de gehele wereldliteratuur aan te klagen."
Pfeijffer verdedigde zich afgelopen week met: "Het is allemaal onderdeel
van het literaire spel van verwijzen en sampelen waar Eliot zelf de kampioen
van was." In het NRC Handelsblad van 22 maart 2002 sprak Pieter Steinz
hem na: "In Eliots baanbrekende cut-up-gedicht zitten onder meer letterlijke
passages uit Wagner, Baudelaire, Shakespeare, Dante, Ovidius en de Bijbel
- maar al te vaak zonder bronvermelding."
Simon Vinkenoog - geïntrigeerd door de kwestie
- attendeerde echter de redactie van Rottend Staal Online op het simpele feit
dat T.S. Eliot zelf 'The
Waste Land' voorzien had van een zeer uitgebreide verantwoording, met
gedetailleerde bronvermeldingen, die bijna 1/3de van het oorspronkelijke boek
beslaat.
Rottend Staal-redactrice Liesbeth
van Dalsum onderzocht het gewraakte boek verder en ontdekte nog meer Eliot-'citaten':
What are the roots that clutch,
what branches grow Out of this stony rubbish? Son of man, You cannot say, or guess, for you know only A heap of broken images, (...) T.S. Eliot, The Waste Land, regels 19-23 |
Wat zijn de wortels die klampen?
Welke takken groeien uit deze woestenij van steen? Zoon van mens, jij
hebt geen idee, want wat je weet is niet meer dan een stapel gebroken
beelden. Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 145 |
: (...)
and here the Wheel, And here is the one-eyed merchant, and this card, Which is blank, is something he carries on his back, Which I am forbidden to see. (...) T.S. Eliot, The Waste Land, regels 51-54 |
En hier is het wiel. En hier
de eenogige koopman. En deze kaart, die blank is, is iets wat hij op zijn
rug draagt en wat mij verboden is te zien. Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 65 |
Op twee plaatsen trof Van Dalsum 'citaten' aan die met enige
goede wil 'gerecycled' genoemd zouden kunnen worden:
'You gave me hyacinths first a year ago;
'They called me the hyacinth girl.' T.S. Eliot, The Waste Land, regels 35-36 |
'Je gaf mij hyacinthen eerst een jaar geleden.
Quatre, mon chéri. Zij noemden mij het hyacinthenmeisje.' Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 65 |
Here is Belladonna, the Lady
of the Rocks, The lady of situations. T.S. Eliot, The Waste Land, regels 49-50 |
'Hier meneer, sir, voici Belladonna,
de Lady of the Rocks, hard hard, wo weilest du, de dame van situaties,
(...) Ilja Pfeijffer, Rupert, blz 64 |
In het Algemeen
Dagblad van vrijdag 22 maart 2002 bericht Menno
Schenke over nog meer auteurs uit wier werk Pfeijffer geput heeft: J.A.
Deelder en de auteur van een Bouquetreeks-roman. Ook weer zonder enige
verantwoording.
Pfeijffer zei vorige week dat hij duidelijk naar de titel verwijst door de
titel van T.S. Eliots boek in Nederlandse vertaling te noemen. Hij doet dit
op pagina 32, met 'Coupe Woestenij'.
Een belronde langs willekeurige dichters, waarin hen de vraag werd voorgelegd
waaraan 'Coupe Woestenij' hen deed denken leverde echter geen enkel naar Eliot's
boek verwijzend antwoord op. Het is dan ook zeer frappant, dat in de vele
recensies van Rupert nimmer de naam van T.S. Eliot gevallen is. Noch
Jaap
Goedegebuure (Brabants Dagblad), noch Arjan
Peters (Volkskrant), noch Jacob
Moerman (Groninger Dagblad), noch Onno Blom (De Standaard) noch recensenten
van de Provinciale Zeeuwse Courant, Trouw en het NRC Handelsblad - heel dapper
al door Pieter Steinz in het NRC van 22-3 toegegeven - maakten enige melding
van T.S. Eliot of 'The Waste Land'.
Het valt hen niet kwalijk te nemen. Niemand op deze planeet kan alles wat
er sinds de uitvinding van de boekdrukkunst verschenen is, gelezen hebben.
Naast de grote vraag: wat vinden Eliots rechthebbenden ervan? (dit weekend
onbereikbaar voor commentaar) - is een andere vraag: wat zou Ilja Pfeijffer
gedaan of gezegd hebben als Reinier
Spreen de kwestie niét had aangekaart?
Het is erg jammer dat noch Pfeijffer noch Uitgeverij de Arbeiderspers het
auteursrecht kent of wil respecteren. Om prinses
Máxima te parafraseren: "Dat is wel een beetje dom".
Te Epibreren weet men nog goed hoe in 1912 de Auteurswet werd ingevoerd -
een heuglijke dag voor de literatuur, voor auteurs, voor lezers en voor uitgeverijen.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 25-3-2002)
terug naar boven
MAATREGEL #4 DOORSLAGGEVEND SUCCES
Nijmegen - In de tot de nok toe gevuld zalen 6 en 7 van het Lux-theatercomplex
traden afgelopen nacht Simon Vinkenoog, De
Dichters uit Epibreren, Tjitske Jansen, Erik
Jan Harmens, Olaf Zwetsloot
en Sieger M. Geertsma op, dj
Morpheus, dj Lance en dj Nicolai draaiden platen en vj Martijn
Grootendorst projecteerde animaties. Samen kwamen ze tot een totaalshow
waarin het publiek dan weer danste, dan weer ademloos de voordrachten aanhoorde.
In de grote zaal genaamd '7' bracht Vinkenoog vanaf een balkon twee gedichten
op de opzwepende beats van dj Lance, waarmee hij een uitbundig applaus verwierf
van het vooral uit twintigers en dertigers bestaande publiek. Sieger M. Geertsma
liet op een verhoging temidden van de kolkende mensenmassa zijn gedicht 'Definieertechniek'
horen, dat tegelijkertijd op twee videoschermen geprojecteerd werd. De drie
Dichters uit Epibreren stonden voor het eerst in hun achtjarige carrière
op drie verschillende podia en samen met dj Nikolai en ondersteund door video-animaties
van Martijn Grootendorst lieten ze de gedichten 'Nightclub, nightlive', 'TV
2000', 'Machine', 'Het is mei en het regent', 'Back Home', 'Ik ben er geweest'
en 'Roodvocht' horen. Vooral dat laatste veroorzaakte veel dans en massaal
meegebrul. Na 'Roodvocht' verzorgde de Nijmeegse kunstenaarsgroep Blossum
een prachtige bloemenregen.
In de kleine zaal, waar cabaretier/schrijver/televisiemaker Wilfried
de Jong heerlijk romantische muziekjes draaide, was de sfeer intiemer,
wat om circa half vier 's nachts het verbluffende schouwspel opleverde van
intens naar dichters luisterend jong publiek.
De Wintertuin-organisatie,
die het concept van dichters, dj's en vj's op grootschalige dance-avonden
bedacht heeft, mag zichzelf feliciteren: de Maatregel
was een doorslaggevend succes.
Foto's en Amanda
Kuypers reportage van de avond zijn over anderhalf week te zien en te
lezen in het weekblad HP/De Tijd - een reportage die ik van harte kan aanbevelen,
daar Amanda enkele dichters uitvoerig interviewde en de Maatregel vanaf de
soundcheck tot het eind meemaakte. (Liesbeth van Dalsum, Rottend Staal Online,
24-3-2002)
terug naar boven
LINTON KWESI JOHNSON MODERNE KLASSIEKER
Werk van de Jamaicaans/Britse dichter Linton
Kwesi Johnson (49), die zijn gedichten schrijft in het Jamaicaanse patois
(dat di babylan dem cauz such a frickshan, dat it bring about a great insoreckshan),
is nu opgenomen in de Penguin Modern Classics-reeks. Hij is de tweede levende
dichter aan wie die eer te beurt valt (de eerste was de Poolse Nobelprijswinnaar
Czeslaw
Milosz). Johnson heeft ook een aantal platen met dub-poetry opgenomen.
Zie ook: www.thisislondon.co.uk/dynamic/news/story.html?in_review_id=526126
Interview: www.spikemagazine.com/1298kwes.htm
(Rottend Staal Online, 24-3-2002 (met dank aan Meander
#179))
BESTE SLAM VAN HET SEIZOEN
Nijmegen - De zesde Nijmeegse poetry slam
georganiseerd door de Wintertuin,
op donderdag 21 maart, is gewonnen door Bernhard Christiansen. Aan deze slam
deden naast Christiansen mee, Hanz Mirck, Stijn Kateman, Erwin Troost, Rijn
Vogelaar, Frank Antonie en Pom Wolf. Deze laatste voorronde was volgens
het publiek en de medewerkers een van de beste Nijmeegse slams van dit seizoen
- vandaar dat naast Christiansen nog twee dichters meegaan naar de Nijmeegse
finale: Pom Wolf en Frank Antonie.
Dit betekent dat in totaal tien finalisten op donderdag 18 april meedoen in
de Nijmeegse Finale: Roos Clappers, Guido Hoogenbirk, Nataça,
Wicher Ponne, Andy Fierens, Erik
Jan Harmens, Guus Witjes, Bernhard Christiansen, Pom Wolf en Frank Antonie.
(Rottend Staal Online, 23-3-2002)
terug naar boven
NAAST T.S ELIOT OOK MET DEELDER 'GESPEELD'
Epibreren/Rotterdam - In het Algemeen
Dagblad van gisteren merkt Menno
Schenke nog meer 'citaten' op in Ilja Pfeijffers roman Rupert:
"De zorgvuldige lezer bemerkt overigens in de debuutroman van Ilja Pfeijffer
dat hij niet alleen citeert uit het werk van T. S. Eliot. Zo lees je: 'Tieft
een heel eind op (...) in die aangekoekte lubberkwabben met holstrontverklontering
en reetketelsteen.' Als dat niet uit de koker van Jules
Deelder komt...
En hij moet met het volgende citaat ongetwijfeld de hoed hebben
willen lichten voor de auteur van Dokter Bob vindt het geluk, nummer
327 uit de Bouquet-reeks: 'Ze zou concluderen dat niet alle mannen hetzelfde
zijn (...) Ze zou niet verliefd op mij worden, maar voor het eerst en laatst
beseffen dat er ware liefde bestond.'"
(Rottend Staal Online, 23-3-2002)
terug
naar boven
EL HIZJRA-ORGANISATIE GROOTMOEDIG: AL-SAWAD KRIJGT TOCH PRIJS
Epibreren - Vanmiddag bereikte ons het bericht dat de El
Hizjra-organisatie grootmoedig besloten heeft de eerste prijs van de El
Hizjra-literatuurwedstrijd toch aan Mowaffk Al-Sawad
toe te kennen:
-----------
Beste Mowaffk,
We hebben nog eens nagedacht over alles.
Jij zegt geen bericht te hebben gehad van de uitreiking van de El Hizjra-Literatuurprijs.
Wij zijn er zeker van dat we je wel op de hoogte hebben gesteld. Wij trekken
daaruit de conclusie dat er blijkbaar ergens tussen Amsterdam en Groningen
iets mis is gegaan met de post.
Het is triest als jij daarvan de dupe zou worden, zeker nu je gezegd hebt
dat je desnoods lopend naar Amsterdam zou zijn gekomen als je van de Prijsuitreiking
geweten had.
De prijsuitreiking hoort een feest te zijn voor de winnaars en geen domper te geven.
Wees zo goed ons je adres te geven. Dan sturen we onmiddellijk de oorkonde, het t-shirt met speciale opdruk en 3 exemplaren van de bundel naar je op. Voor de geldprijs moet je een kopie van je paspoort opsturen, je sofinummer en je bankrekeningnummer.
We zijn blij dat jij bekroond bent, want je gedicht was echt heel erg mooi. We wensen je alle succes toe bij je schrijverscarrière.
Groet,
Abderazak Sbaiti, directeur El Hizjra,
Amsterdam, 22 maart 2002
----------
De redactie van Rottend Staal Online is zeer verheugd over dit besluit. Mowaffk
Al-Sawad, inmiddels onderweg naar de uitreiking van de Dunya-prijs,
hedenavond in Rotterdam, reageerde enthousiast: "Dit is geweldig. Fantastisch!"
(Rottend Staal Online, 22-3-2002)
terug naar
boven
TIVOLI WRITERSBLOCK LOVE TOUR
Nijmegen/Utrecht/Tilburg - Onderwijl tourt ook de Tivoli Writersblock Tour
door het land, met o.a. onze medewerkers Serge van
Duijnhoven, Ruben van Gogh en Ingmar
Heytze (via live-satellietverbinding), alsmede Vrouwkje
Tuinman en Hagar
Peeters. Het Boekblad versloeg de
avond in Nijmegen, in Doornroosje.
Het Brabants Dagblad
bracht
vandaag een verslag van de avond in O13
te Tilburg.
Morgen vindt de laatste Writersblock Love Tour-avond plaats, in Tivoli
te Utrecht. (Rottend Staal Online, 22-3-2002)
terug naar
boven
SAUDISCH DICHTER GEARRESTEERD
Dubai, Verenigde Arabische Emiraten - De dichter Abdul Mohsen Musalam
is gearresteerd omdat hij in een gedicht de Saudi-Arabische islamitische rechters
'corrupt' en 'in dienst van tirannen' heeft genoemd. Hoofdredacteur Mohammed
Mokhtar al-Fal van de krant Al-Madina, waarin het gedicht verscheen, is op
last van prins Nayef, de minister van binnenlandse zaken van Saudi-Arabië,
ontslagen - zo maakte een Saudisch-Arabische official woensdag bekend.
Het is onduidelijk wat de aanklacht tegen de dichter is.
Zijn gedicht 'De corrupten op aarde' was een zeldzame publieke kritiek in
een land waar andere meningen niet getolereerd worden en waar de meeste kranten
- inclusief die waarin het vers was afgedrukt - in eigendom van de staat zijn.
Musalam's gedicht beschuldigt de islamitische rechters van het aannemen van
steekpenningen en van het onrechtvaardig oordelen om 'tirannen' te behagen.
De titel komt uit de koran, waarin staat dat 'de corrupten op aarde' ter dood
moete worden gebracht.
"Het is jammer dat het recht in de moslimwereld lijdt door enkele rechters
die niets dan hun bankrekening en hun status bij de heersers interesseert,
" staat in de inleiding van het gedicht. Enkele citaten uit het gedicht:
"Hoeveel heilige verzen en gezegden hebben jullie geslacht" en "Jullie
baarden zijn bloedbevlekt". (Tarek Al-Issawi, Associated
Press/Rottend Staal Online, 22-3-2002)
KNETTERENDE LETTEREN
Amsterdam - In het NPS-radioprogramma Knetterende
Letteren werd Ilja Pfeijffer vanmiddag geconfronteerd met auteursrechtenspecialist
Mr
Joris van Manen. Deze noemde 'intertekstualiteit' een zuivere vorm van
plagiaat en raadde Pfeijffer aan toch echt even contact op te nemen met de
erven Eliot. Deze uitzending valt online te beluisteren. (Rottend Staal Online,
21-3-2002)
terug naar
boven
GEDICHTEN EN LIEDTEKSTEN VAN PAUL MCCARTNEY VERTAALD
Epibreren - Bij uitgeverij De Bezige Bij/Thomas Rap verscheen
een aantrekkelijke tweetalige bloemlezing met liedteksten en gedichten van
Paul McCartney, getiteld Blackbird
singing. McCartney heeft zelf de keuze samengesteld. De lezer zal zich
veel liedjes herinneren van deze ex-Beatle, zoals 'Blackbird', 'Eleanor Rigby',
'Penny Lane', 'Yesterday', 'All the lonely people' en 'Lovely Rita'. Job
Degenaar, Jan Donkers en Rob van Essen hebben de vertalingen op zich genomen.
Het leuke van het boek is dat je nu eindelijk kunt lezen wat je vroeger altijd
hebt meegezongen. Liesbeth van Dalsum zocht vertaler/dichter Job Degenaar
op in zijn huis in Lemmer.
Degenaar: "Het was eigenlijk toevallig dat ik bij de vertalingen
betrokken raakte. Ik was bij de uitgever voor het verzamelen van materiaal
voor een groot artikel over 35 jaar poëzie bij uitgeverij Thomas Rap.
Toen vertelde een redacteur me over het project. 'Of ik ook iets zou willen
proberen?' 'Da's goed', zei ik, hoewel ik nog maar weinig in mijn leven had
vertaald. Een pientere docent Engels uit Lelystad, collega en verre vriend
Gerard Kloezeman, was zo vriendelijk om mijn vertalingen op blunders te controleren.
Drie maanden later had ik zon 25 vertalingen klaar. Rob van Essen heeft
het leeuwendeel op zich genomen."
Van Dalsum: "Was het moeilijk voor je?"
Degenaar: "Het probleem is dat het niet zo moeilijk lijkt: het
taalgebruik van 'Sir Paul' is in het algemeen helder. Maar dan ben je er nog
niet. Het zijn liedjes met rijm en ritme en die kwaliteiten probeer je zoveel
mogelijk ook in het Nederlands te bewaren. En soms lukt dat niet helemaal.
'When I'm sixty four' vertaalde ik met 'Als ik pensioneer'. Okee, het scheelt
een jaar, maar rijm en ritme zijn gehandhaafd en de betekenis is niet aangetast.
Je kunt het zo in het Nederlands meezingen. Bovendien weet je als vertaler
dat in het boek het origineel naast je vertaling komt, zodat de lezer direct
je missers kan zien. En soms ben je ook een beetje met heiligschennis bezig.
Ik heb 'Ob-la-di Ob-la-da' vertaald met 'Fal-de-rie Fal-de-ra', wat niet iedereen
me in dank zal afnemen."
Van Dalsum: "Hoe vertaalde je 'Lovely Rita, meter maid'?"
Degenaar: "Man, man, wat heb ik daar mee geworsteld. Eerst koos
ik voor 'Mooie Rita, metermeid'. Maar wat is in hemelsnaam een 'metermeid'?
De schoonheid van Rita en haar functie als parkeerwachter moesten, vond ik,
in de vertaling tot uitdrukking komen. Uiteindelijk koos ik voor 'Rita, Miss
Parkeerbeheer', maar de redacteur had daar moeite mee, misschien omdat het
te droog klonk. Hij stelde 'Mooie Rita, metervrouw' voor, wat herkenbaarder
is bij de lezer. Ik had echter weer moeite met 'metervrouw': in het Engels
is 'metermaid' de gewone aanduiding voor een vrouwelijke parkeerwachter. Nou
ja, dan doe je wat water bij de wijn. Ik heb er veel van geleerd."
De bundel, die bijna 300 bladzijden telt, is voorzien van een voorwoord door
McCartney en een inleiding door Adrian Mitchell en is verkrijgbaar in de boekwinkel
voor 17,50 euro. (Rottend Staal Online, 21-3-2002)
terug naar
boven
HALLO ZEG, NRC HANDELSBLAD!
Epibreren - Gisteren berichtte het NRC Handelsblad op een wel zeer eenzijdige
wijze over de affaire Pfeijffer: http://www.nrc.nl/nieuws/kunst/1016606565166.html
Naar aanleiding van dat bericht schreef Bart FM Droog een briefje aan de kunstredactie
van het NRC:
Geachte kunstredactie van het NRC,
Ere wie ere toekomt: ik ben niet de ontdekker van Pfeijffer's plagiaat, spel
of intertekstuele exercities - wat u wenst. De ontdekker is Reinier
Spreen, kunstredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden.
De in uw artikel 'Pfeijffer versus Droog' als 'open e-mail aan de pers' gepresenteerde
e-mail was geen open brief, maar een kennisgeving van de lopende berichtgeving
op Rottend Staal Online, 's lands enige internetpoëziedagblad.
De opmerking "Pfeijffer, die vorig jaar Droog en andere toegankelijke
podiumdichters aanviel in zijn Bzzletin-artikel 'De
mythe van de verstaanbaarheid'" is helaas voor u onjuist. Het was
in het jaar 2000 dat gemeld stuk verscheen, met de term "toegankelijk
podiumdichter" voel ik mij niet aangesproken - evenmin als de andere
dichters die werden aangevallen in dat stuk (o.a. Serge
van Duijnhoven, Ruben van Gogh, Ingmar
Heytze, Tjitse Hofman, Ramsey
Nasr). Pfeijffer heeft de stellingen geponeerd in dat stuk al een jaar
geleden herroepen en heeft zich nadien zelf als 'podiumdichter' geafficheerd-
zie de Poëziekrant, oktober 2001.
Tot mijn grote treurnis heeft uw redactie niet de moeite genomen de enige
relevante partij in deze te spreken: namelijk de rechthebbende(n). Een tip:
neem eens contact op met de Londense uitgeverij Faber and Faber, die onlangs
nog werk van T.S. Eliot heeft uitgegeven: http://www.faber.co.uk/
, e-mail rights@faber.co.uk
Met vriendelijke groet, Bart FM Droog
(Rottend Staal Online, 21-3-2002)
terug naar
boven
"Ik heb altijd gedacht dat El-Hizjra
een serieuze organisatie met een serieuze prijs was en heb daarom de prijs
ook bij verschillende auteurs onder de aandacht gebracht. Een vergissing,
zo blijkt nu. Want een organisatie die er niet in slaagt ervoor te zorgen
dat de prijswinnaar(s) ook daadwerkelijk aanwezig is (zijn), deugt gewoon
niet als organisatie. Had men actief navraag gedaan bij wie dan ook uit het
Groninger literaire leven (boekhandel,
uitgeverij,
bibliotheek, schrijversschool,
universiteit), men had Mowaffk
al-Sawad makkelijk kunnen traceren.
Nu heeft de organisatie naast zichzelf vooral de deskundige jury in z'n hemd
gezet. Deze mensen hebben er ongetwijfeld veel tijd aan besteed om de ruim
170 inzendingen serieus te beoordelen. Dat het oordeel van de jury
vervolgens kennelijk met groot gemak opzij geschoven kan worden, moet de juryleden
met groot misnoegen gevuld hebben.
Ik zou de organitie derhalve willen oproepen de kinderlijke tegenwerpingen
te staken, en de prijs alsnog aan Mowaffk Al-Sawad uit te reiken.
(Rottend Staal Online, 20-3-2002)
WWW.SCHRIJVERSNET.NL GRONDIG VERNIEUWD
Amsterdam - De site www.schrijversnet.nl
is grondig vernieuwd. Neem een bezoek en onderzoek de meer dan 100.000 literaire
links en de vele uitgebreide schrijversportretten. (Rottend Staal Online,
20-3-2002)
terug naar boven
Had hij niet beter achterin een verwijzing naar Eliot kunnen
aanbrengen om de beschuldiging van plagiaat te voorkomen? "Het zit vol
met verwijzingen naar Eliot. Ik noem zijn naam, de vertaling van de titel
'woestenij' valt, ik citeer het bekendste vers eruit. Als ik me achterin zou
verantwoorden, zou ik het verpesten."
Aldus dagblad Trouw. Het rare is echter dat 'Rupert' geen motto heeft - althans,
een motto is niet te vinden op de plaats waar zoiets doorgaans staat, namelijk
voor in het boek. Ook rijst de vraag of bijna één complete pagina
letterlijk overschrijven zonder op enige manier aan te geven dat het hier
een citaat betreft 'intertekstualiteit' genoemd mag worden.
In de Volkskrant van vandaag wordt het nog vreemder. Pfeijffer zelf wilde
de Volkskrant niet te woord staan - "Ilja Leonard Pfeijffer was gisteren
onbereikbaar voor commentaar". Dat commentaar liet hij over aan zijn
uitgever, Lex Jansen van De Arbeiderspers:
"Volgens de uitgever van De Arbeiderspers is de kwestie terug te voeren
op een polemiek tussen Pfeijffer en een groep Groningse dichters die zich
schaart onder de naam 'Epibreren'. Jansen: 'Ze zijn het niet eens met de literatuuropvatting
van Pfeijffer. Daar komt het op neer.' Hij verdenkt de Groningers ervan zijn
auteur pootje te willen haken."
De Dichters uit Epibreren zijn onbekend met de literatuuropvattingen van Ilja
Pfeijffer, die om de zoveel maanden weer nieuwe en vaak aan elkaar tegengestelde
meningen ventileert. De polemiek waaraan de heer Janssen refereert was een
eenzijdige aanval van Pfeijffer op tal van dichters, in oktober 2000.
De kritieken erop - en niet alleen die van De Dichters uit Epibreren - waren
zo vernietigend dat Pfeijffer zich in het voorjaar van 2001 genoodzaakt zag
zijn beweringen in te trekken.
Het 'pootje lichten', waarvan Lex Jansen 'de Groningers' verdenkt, is een
wel erg trieste verdachtmaking en ook een verkeerde voorstelling van zaken:
een literatuurjournalist van het Nieuwsblad van het Noorden ontdekt het plagiaat
(of 'spel' of 'intertekstualiteit' - wat u wenst) en op deze site wordt daarover
bericht. Dat is alles.
(Bart FM Droog, Rottend Staal Online, 20-3-2002)
terug naar boven
LANGZAME NEDERLAAG-PRESENTATIE ZEER GESLAAGD
Groningen - Gisteravond werd in het overvolle Literair Lokaal van de Schrijversschool
Wouter Godijns tweede dichtbundel Langzame nederlaag
(uitgeverij Contact) gepresenteerd. Nadat Mowaffk Al-Sawad
gehuldigd werd vanwege zijn onthouden prijs begon de avond met een korte voordracht
van Wouter Godijn. Meindert Talma, Rense
Sinkgraven en Matty
de Vries hadden enige gedichten van Godijn op muziek gezet, Willem
Jan van Wijk declameerde verzen uit zijn eigen bundel, Tsead
Bruinja droeg gedichten van P.A.
de Génestet (1829-1861) voor die bij hem associaties met het werk
van Godijn opriepen, de Groninger Stadsdichter
coverde Godijn en Wouter Godijn zelf werd geïnterviewd en droeg
tot slot verzen uit zijn beide bundels voor. Het was een uitermate gezellige
avond. (Rottend Staal Online, 20-3-2002)
terug naar boven
GEEN PRIJS VOOR MOWAFFK AL-SAWAD (2)
Epibreren - Nadat een van onze redacteuren gistermiddag de El-Hizjra-organisatie
gebeld had en van een medewerker die zijn naam niet wilde zeggen te horen
kreeg dat alles wat Mowaffk Al-Sawad beweerde "onzin
en leugen" was, ontvingen wij daarna een e-mail met nadere uitleg. Helaas
is de e-mail niet ondertekend.
El Hizjra: "Op 18 december heeft Mowafik Al Sawad
twee gedichten in het Arabisch opgestuurd, echter zonder enige vermelding
van adresgegevens. In het reglement staat duidelijk vermeld dat deelnemers
hun volledige adres en hun echte naam moeten vermelden."
Mowaffk Al-Sawad: "Mijn naam is Mowaffk Al-Sawad. Waarom men mij
zo volhardend 'Mowafik' noemt is mij een raadsel. Mijn postadres (p/a Kunstencentrum,
Prinsentheater, Noorderbuitensingel 11, Groningen) heeft de organisatie al
jaren. Wegens huisvestingsproblematiek leek het me veiliger mijn werkadres
op te geven - moest het laatste jaar te vaak verhuizen."
El-Hizjra: "Desondanks heeft de organisatie zijn werk laten beoordelen
door de jury, in de hoop dat Sawad alsnog contact op zou nemen. Dit is niet
gebeurd. Alle deelnemers die wel hun adres hebben gegeven hebben op 7 februari
een brief ontvangen waarin vermeld staat dat wie niet aanwezig is bij de prijsuitreiking,
geen prijs krijgt."
Al-Sawad: "Dit is heel vreemd. Ik belde ze gisteren en een woedende
man vertelde mij dat hij op 7 februari die brief aan mij had opgesteld en
verstuurd - wat impliceert dat ze mijn adres wel hadden. Die brief heb ik
echter niet mogen ontvangen."
El Hizjra: "Op 12 maart heeft Sawad via onze website een email
gestuurd om een boek te bestellen. Ook daarin geen adresgegevens. Op 12 en
op 15 maart hebben wij hem gemaild met het verzoek alsnog zijn adresgegevens
bekend te maken. Geen reactie."
Al-Sawad: "Ik heb geen e-mails ontvangen."
El-Hizjra: "In de folder waarin het reglement staat, staat eveneens
dat pas bij de prijsuitreiking de winnaars bekend worden gemaakt. Het programma
van 17 maart is rondgestuurd naar media en belangstellenden (5000 exemplaren).
Bovendien hebben op 13 en 14 maart advertenties in De Volkskrant, Trouw en
Het Parool gestaan waarin de prijsuitreiking is aangekondigd.
Met andere woorden, als Sawad niet voldoet aan het reglement (adres bekend
maken) is dat zijn fout en niet die van de organisatie. Als hij niet reageert
op emails, is dan eveneens zijn fout."
Al-Sawad: "Zoals gezegd - mijn postadres is al lange tijd bekend
bij El-Hizjra."
El Hizjra: "Hij had tussen 1 januari (sluitingstermijn) en 17
maart ook uit eigener beweging contact kunnen opnemen met de organisatie omdat
hij niets hoorde."
Al-Sawad: "Omdat ik niets hoorde, concludeerde ik dat ik niet
in de prijzen gevallen was."
El-Hizjra: "Wij vinden het een belediging voor de jury en voor
de hoogwaardigheidsbekleder die de prijzen bekend maakt en voor het publiek
om niet bij de prijsuitreiking tekomen. Daarom de al jarenlang gehanteerde
stelregel: wie niet bij de prijsuitreiking komt, krijgt geen prijs."
Al-Sawad: "Had ik ervan geweten, dan was ik zeker gekomen."
Rottend Staal Online: "Het online-reglement
van de El-Hizjra-literatuurprijs maakt geen melding van de aanwezigheidsplicht."
El Hizjra: "De heer al sawad mag blij zijn dat zijn gedichten
opgenomen zijn in de bundel In de genade van de zon. Dat lijkt ons
de belangrijkste prijs voor jonge dan wel onbekende schrijvers. Overigens
krijgen ook de andere winnaars die zonder afbericht niet aanwezig waren, geen
prijs."
Al-Sawad: "Nogmaals, mijn naam is Mowaffk Al-Sawad."
Het lijkt erop alsof deze kwestie niet opgelost gaat worden.
Te Epibreren heerst evenwel de hoop dat beide partijen toch nog nader tot
elkaar komen. Intussen hebben Mowaffk Al-Sawads collega's van het Groninger
Kunstencentrum een e-mail door het land gestuurd om te protesteren tegen de
gang van zaken:
"Een deskundige jury, bestaande uit Jana Beranová, dichteres,
Arie van den Berg, dichter en literatuurcriticus, As'ad Jaber, arabist, gespecialiseerd
in de Arabische letterkunde, Abdelkader Matoug, Arabischtalig schrijver en
Mustapha Stitou, dichter, heeft de El Hizjra-Literatuurprijs toegekend uit
Mowaffk Al-Sawad.
Hij krijgt de prijs echter niet, omdat hij er tot zijn spijt niks van af wist
en niet bij de prijsuitreiking aanwezig was. Al-Sawad is zeer verbaasd over
de gang van zaken, te meer daar het oordeel van de jury kennelijk zo door
de organisatie genegeerd kan worden."
(Rottend Staal Online, 19-3-2002)
V. WHAT THE THUNDER SAID
After the torchlight red on sweaty faces |
8. Toortslicht rood op zwetende gezichten. IJzige stilte in de tuinen. Pijn op plaatsen van steen. Dreun van donder over verre bergen. Hij die onder de levenden was is nu dood. Wij die onder de levenden waren zijn nu stervende. |
Here is no water but only rock Rock and no water and the sandy road The road winding above among the mountains Which are mountains of rock without water If there were water we should stop and drink Amongst the rock one cannot stop or think Sweat is dry and feet are in the sand If there were only water amongst the rock Dead mountain mouth of carious teeth that cannot spit Here one can neither stand nor lie nor sit There is not even silence in the mountains But dry sterile thunder without rain There is not even solitude in the mountains But red sullen faces sneer and snarl From doors of mudcracked houses If there were water And no rock If there were rock And also water And water A spring A pool among the rock If there were the sound of water only Not the cicada And dry grass singing But sound of water over a rock Where the hermit-thrush sings in the pine trees Drip drop drip drop drop drop drop But there is no water |
Hier is geen water, uitsluitend
rots. Rots en geen water. En de zanderige weg, die zich slingerend omhoog
zwoegt rond en rond en door en over de bergen, die bergen zijn van rots
zonder water, als er water zou zijn, zouden we kunnen stoppen en drinken,
tussen de rotsen kunnen we niet stoppen of denken, zweet is droog en voeten
zakken weg in deze nu mulle zee van kompasloos ploegen, zand zonder uitzicht
happen in cirkels - als er tenminste water was in deze rotsen, deze dode
berg, mond vol verbeten tanden die niet kan spugen. Hier kan men niet
staan, noch liggen of zitten. Er is zelfs geen stilte in de bergen, maar
de droge, steriele donder zonder regen. Er is zelfs geen eenzaamheid in
de bergen, maar botte, rode gezichten die sneren en sarren uit de deuren
van gebarsten lemen hutten. Als er water zou zijn. |
Who is the third who walks always
beside you? When I count, there are only you and I together But when I look ahead up the white road There is always another one walking beside you Gliding wrapt in a brown mantle, hooded I do not know whether a man or a woman - But who is that on the other side of you? |
Wie is die derde die altijd naast
jou loopt? Als ik tel, is er alleen jij en ik samen. Maar als ik voor
mij kijk over de zanderige weg, is er altijd een ander die naast jou loopt.
|
What is that sound high in the air |
Wat is dat geluid hoog in de
lucht? Wie zijn die gemaskerde horden die zwermen over eindeloze vlakten?
Barsten scheuren in de violette hemel. De torens vallen. Jeruzalem, Athene,
Alexandrië, de muren bezwijken. Onwerkelijke (...). Ilja Leonard Pfeijffer, 2002 |
Het moge duidelijk zijn: Pfeijffer heeft het gedicht van Eliot
'vertaald', met weglating van enkele passages en het zonder enige bronvermelding
in zijn roman als eigen werk gepresenteerd. Om het plagiaat beter zichtbaar
te maken, is hierboven Pfeijffers versie in stukken gehakt. In het boek staat
het als een continue passage afgedrukt. Verdere omvangrijke passages
uit 'The Waste Land' zijn te vinden op pagina's 64 en 145 t/m 147.
T.S. Eliot wordt wel even genoemd, op bladzijde 77: "Zoals T.S. Eliot
een gek was die dacht dat hij T.S. Eliot was", maar wordt verder nergens
vermeld - terwijl in bovenstaand geval de bron van de 'vertaling' toch echt
wel in een verantwoording gemeld zou moeten worden.
De grote vraag van zowel Reinier Spreen als van de redactie
van Rottend Staal Online is natuurlijk: wat heeft Pfeijffer nog meer overgeschreven?
Een andere vraag is: wat vinden de erven van T.S. Eliot hiervan? Want op zijn
werk zitten nog gewoon rechten tot het jaar 2035. (Rottend Staal Online, 18-3-2002)
terug naar boven
Met hartelijke groet,
Fleur Speet, 16 maart 2002
Beide bloemlezingen zijn overigens bij de betere boekhandel
te koop (Rottend Staal Online, 18-3-2002)
terug
naar boven
Mowaffk Al-Sawad © Bart FM Droog, 2002 |
Al-Sawad was afwezig bij de prijsuitreiking
door de Amsterdamse burgemeester Job Cohen, omdat hij van te voren niet
op de hoogte was gebracht van het heuglijke feit. Hij werd eerst op het
moment van de prijsuitreiking, zondagmiddag, gebeld. |
De andere winnaars van de prijs zouden Suleiman
Khalaf (31) uit Elburg, Omar
Koubâa (22) uit Hengelo en Rachid
Zahhaf (22) uit Amsterdam geweest zijn - maar van deze drie was alleen
Khalaf aanwezig. Vandaar dat de prjzen naar Meryem Slimani, 18 jaar, uit Schoonhoven;
Aoutif Tawfik, 17 jaar, uit Amsterdam; Malika Taoinza, uit Gorinchem; Fatima
Benkaddour, 25 jaar, uit Utrecht; Rachida Ahali, 29 jaar, uit Mortsel, België
en naar de eerder gemelde Suleiman Khalaf, 31 jaar, uit Elburg gegaan zijn.
De El Hizjra-literatuurprijzen werden zondag voor de tiende keer uitgereikt.
Sinds 1995 worden de verhalen en gedichten die bekroond zijn met de El Hizjra-Literatuurprijs
jaarlijks uitgegeven in een bundel met een symbolische titel. Dit jaar is
de titel van de bundel In de genade van de zon, de mooiste verhalen en
gedichten van tien jaar El Hizjra-Literatuurprijs. De overzichtsbundel
wordt gepubliceerd in samenwerking met uitgeverij Van Gennep.
De El Hizjra-Literatuurprijs, tot nu toe een uniek initiatief in Europa, heeft
geleid tot de erkenning van schrijvers van Marokkaanse en Arabische origine.
Het heeft de vinger gelegd op een nieuwe ontwikkeling in de Nederlandse literatuur.
Steeds meer Arabisch-Nederlandse auteurs zullen van zich laten horen.
De El Hizjra-Literatuurprijs staat dan ook hoog aangeschreven en wordt inmiddels als een prestigieuze prijs beschouwd. Het mag bijzonder worden genoemd dat deze prijs bijna jaarlijks talent naar voren brengt dat doorbreekt in het Nederlandse literaire circuit. Mustafa Stitou, Abdelkader Benali, Rachid Novaire, Said El Haji en Khalid Boudou zijn daarvan de meest bekende voorbeelden. Sinds 1992 zijn meer dan zeventig auteurs bekroond. Een aantal van hen gaat in het Nederlands, Arabisch of Tamazight door op het schrijverspad. Zij kunnen zich verheugen in de warme belangstelling van uitgevers en literaire instellingen.
De jury bestond uit Jana Beranová, dichteres, Arie
van den Berg, dichter en literatuurcriticus, As'ad Jaber, arabist, gespecialiseerd
in de Arabische letterkunde, Abdelkader Matoug, Arabischtalig schrijver en
Mustafa Stitou, dichter. (Rottend Staal Online, 18-3-2002)
terug
naar boven
PLAATSVERPLAATSINGEN TIJDENS BOEKENWEEK
Epibreren - Net als vorig jaar (zie de Rottend
Staal Online van 3-3-2001) heeft het CPNB weer een aantal plaatsen tijdens
de Boekenweek van provincie doen veranderen. Ditmaal zijn de gelukkige
oorden Zeewolde, dat tijdelijk van Flevoland naar Friesland gerelocaliseerd
is, en het Overijsselse Holten, dat deze Boekenweek onder Drents beheer valt.
De provincie Groningen krijgt maar liefst twee gemeenten toegedacht: Roden
(doorgaans in Drenthe) en Hardenberg (meestal in Overijssel aan te treffen).
De Groninger Commissaris der Koningin Hans Alders toonde zich zeer verheugd
met de plotse uitbreiding van zijn territorium.
(Rottend Staal Online, 16-3-2002)
terug naar boven
GRONINGER DICHTERS OP TELEVISIE
Groningen - op zondag 17 maart worden op Nederland 1 twee documentaires
uitgezonden over Groninger dichters. Van 13.30 tot 14.00 uur staat Tsead
Bruinja centraal in het Omrop Fryslân-programma Schrijversportret.
Hij wordt geïnterviewd en draagt voor uit eigen werk. Er is te zien hoe
hij aan het werk is met collega-dichters als Daniël
Dee, Mowaffk Al-Sawad en Sieger
M. Geertsma. Daarnaast gaat hij met interviewer Geart de Vries naar het
dorp Oostrum waar hij een deel van zijn jeugd doorbracht.
Het Avro-programma Close
Up brengt van 18.30 tot 19.30 uur de documentaire 'Onmogelijk geluk':
een beeld van het leven en werk van Jean
Pierre Rawie (1951). De dichter wordt gevolgd op weg naar zijn optredens.
De kijker ziet hoe hij met verve voordraagt uit eigen werk en zich (met humor)
zeer onderhoudend tot zijn lezers richt, bijvoorbeeld tijdens de manifestatie
'Dichter aan huis'
in Den Haag.
Naast Jean Pierre Rawie zélf krijgt de kijker
tevens een keur van andere personen te zien, onder wie een aantal van zijn
lezers en de dichters Jan
Kal, Jan Boerstoel en Driek
van Wissen. Rawie's bovenburen, Jelte en Lia Drenth-Dekker, die hem al
meer dan dertig jaar kennen, komen ook aan het woord en vertellen: "In
de periode dat hij niet dronk, was hij gelukkig, ook in de liefde." In
deze fase van zijn leven zijn de dichtbundels Woelig Stof en Onmogelijk
Geluk ontstaan. (Rottend Staal Online, 15-3-2002)
terug naar boven
NATUURSCHOON
Kaapstad - Onze medewerker Andy Fierens
staat op het punt om zijn Zuid-Afrikatour af te sluiten. Hij bericht over
het natuurschoon: "Spijtig genoeg heb ik jullie niet dagelijks op de
hoogte kunnen houden van mijn wedervaren, dit toch vooral omdat ze in Nature's
Valley, een gehucht op 700 km van Kaapstad, waar ik door de wind werd heengevoerd,
verdomme geen internetaansluiting hadden. Dat gehucht grenst aan een groot
en donker bos met bergen en blauwe lucht en zo - omdat dat zo mooi staat op
een postkaart, vermoed ik - en daar ben ik gaan rondtrekken met als gevolg
dat ik, die toch altijd als natuurvriend bekend sta - na drie dagen met plezier
een vlammenwerper had bovengehaald om het boeltje plat te leggen: ik was aangevallen
door slangen, liep reusachtige spinnen en schorpioenen tegen het lijf en wond
bepaalde bavianen seksueel op. Op de koop toe was het snikheet en plakten
mijn kleren aan m'n lijf. De volgende keer bekijk ik het wel allemaal op the
National Geographic Channel." (Andy Fierens, Rottend Staal Online, 15-3-2002)
terug naar boven
WARREN OPGEVOLGD DOOR PFEIJFFER
Rotterdam - Gisteren berichtte het NRC Handelsblad dat uitgeverij Meulenhoff
een opvolger voor Hans
Warren gevonden heeft voor het samenstellen van de nieuwe editie van de
bloemlezing Spiegel van de Nederlandse Poëzie.
De Spiegel van de Nederlandse Poëzie, waarvan de eerste drie delen
tussen 1939 en 1954 verschenen (deel 1, 1100-1900, 1939; deel 2, 1900-1940,
1953; deel 3, 1940-1955, 1954) werd aanvankelijk samengesteld door Victor
E. van Vriesland (1892-1974), die een herziene editie in 1965 uitbracht.
Na diens dood nam Hans Warren (1921-2001) de samenstelling over. Hij verzorgde
de herziene edities van de poëzie van na 1900 in 1979, 1984 en 1992.
Samen met Gerrit Komrij's De Nederlandsche poëzie van de negentiende
en twintigste eeuw in 1000 en enige gedichten - sinds 1979 verschijnend
en sedertdien herzien in 1987 en 1996 - verschafte de Spiegel een breed
overzicht van de Nederlandstalige poëzie.
Heel verrassend heeft uitgeefster Annette Portegies de keus laten vallen op
Ilja Leonard Pfeijffer (1968) - een
dichter die vooral bekend staat vanwege zijn interesse in zichzelf en zijn
'waarheden voor de duur van een artikel'. In het NRC-artikel geeft Pfeijffer
al een klein voorproefje van zijn 'brede' kennis: "Paul
Snoek vind ik bijvoorbeeld een ten onrechte vergeten dichter."
Portegies: "Ik zocht een dichter van de jonge generatie met al een zekere
reputatie en een uitgesproken mening."
Inmiddels gaat in het westen des lands het gerucht de ronde dat Pieter Boskma
alle verzen voor de nieuwe editie van De Spiegel zal schrijven.
(Rottend Staal Online, 14-3-2002)
terug naar boven
BOEKENBAL
Amsterdam - De 67e Boekenweek is dinsdagavond voor het eerst in de geschiedenis
niet met een, maar met twee bals begonnen. In de Stadsschouwburg in Amsterdam
werd het jaarlijkse feestje van de stichting Collectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek (CPNB) waar 220 schrijvers werden verwacht. Op een steenworp
afstand in Paradiso was het Bal der Geweigerden, bedoeld voor latent (schrijf)talent
dat niet met de gevestigde orde mag meedansen.
Het thema van de Boekenweek is Liefde. De bezoekers van het officiële Bal 'd Amour kregen bij binnenkomst een speciaal presentje van de NOVIB: een bundel lege bladzijden onder de titel 'Afghaanse gedichten over de liefde'. De organisatie voor ontwikkelingshulp vraagt hiermee aandacht voor het gebrek aan onderwijs in het land.
Eregasten van het bal waren Anna
Enquist, schrijfster van het Boekenweekgeschenk, en Peter
van Straaten die de Boekenweektest van illustraties voorzag. De test is
een cadeautje van de openbare bibliotheken. De mysterieuze auteur Marek van
der Jagt, die dit jaar het Boekenweek-essay schreef, was niet van de partij.
Voordat het Bal 'd Amour losbarstte, leidde cabaretier Dolf Jansen een zouteloze
show, waarin alleen het intieme optreden van een hypernerveuze Hans Dorresteijn
de moeite van het vermelden waard is.
De meeste prominente Nederlandse schrijvers kozen aan het begin van de avond
in elk geval voor het officiële bal. Onder hen bekende dichters als J.
Bernlef, Pieter Boskma, Remco Campert, Bart Chabot, Hugo Claus, Maria van
Daalen, J.A. Deelder, Bart FM Droog, Tjitse Hofman, Gerrit Kouwenaar, Harry
Mulisch, Ramsey Nasr, Jean Pierre Rawie, Hannie Rouweler, Rob Schouten, Simon
Vinkenoog, Victor Vroomkoning, Menno Wigman, Titi Zaadnoordijk en schrijvers
als Marion Bloem, Jean Paul Franssens, Bas Heijne, Geert Mak, Connie Palmen
en Rosita Steenbeek. Gerrit Komrij was als Dichter des Vaderlands de grote
afwezige. Hij opende rond negen uur het alternatieve bal in Paradiso.
Voorzitter Dick Anbeek van de CPNB toonde zich overigens "gelukkig met
het concurrerende feestje in Paradiso''. Wat hem betreft is alles wat de Boekenweek
onder de aandacht brengt, meegenomen.
Rond half elf, een half uur later dan de bedoeling was, begon in diverse zalen
van de Stadsschouwburg het bal. De Boekenweek duurt tot en met 23 maart. (ANP/Rottend
Staal Online, 14-3-2002)
terug naar boven
Rotterdam/Groningen - Van het poëzietijdschrift Krakatau
('tijdschrift tegen alles omdat niets beter is') is onlangs het dertiende
nummer verschenen. De lay-out is sterk verbeterd, het papier is van hogere
kwaliteit dan voorheen en ook de inhoud mag er wezen: verzen van Annette
van den Bosch, Mariska Calbow, Daniël Dee,
J.A. Deelder, Bart
FM Droog, Dolf, Karel ten Haaf, Annemieke Houttuin,
Marije Langelaar, H. Maanvrouw, André Manuel, Benne
van der Velde en Rien
Vroegindeweij. Een interview met Rien Vroegindeweij. Aforismen van Peter
de Groot. Een cartoon van van Stefan Nieuwenhuis en een column van Harry
Zevenbergen.
Krakatau kost slechts 2 euro en is te te koop bij de Rotterdamse boekhandels
Donner, Van Gennep en De
Oplichterij. Of online te bestellen bij de redacteuren Daniël Dee
(danieldee@hotmail.com), Peter
de Groot (degrootste@yahoo.co.uk
) en Annelieke van Mens (mens91@zonnet.nl
). Het is mogelijk een jaarabonnement te nemen voor 11 euro. Kopij is welkom
op voorkrakatau@hotmail.com.
(Rottend Staal Online, 12-3-2002)
NEL VEERMAN OVERLEDEN
Putten - Onze collega's van Chroom.net
berichtten over de dood van dichteres, prozaïste en jeugdboekenschrijfster
Nel
Veerman, die kort voor 15 februari 2002 overleed.
Veerman, geboren op 5 december 1909 te Ermelo, debuteerde in 1959 met de dichtbundel
De Cyclame (Uitgeverij Kok, Kampen), nadat al eerder poëzie van
haar hand in de bloemlezing Vloedlijn (Bosch & Keuning, Baarn,
1954) was opgenomen.. Haar laatste bundel was Grensgebied (Merweboek,
Sliedrecht, 2000). Ze publiceerde onder andere in de tijdschriften 'De Gids''en
in 'Ontmoeting.'
Alfred Valstar schreef in In
Memoriam. (Rottend Staal Online, 12-3-2002)
terug naar boven
De bewoners van Epibreren steunen deze actie en roepen de lezers van de Rottend Staal Online op om Dick de Witt steunbetuigingen te mailen. (Rottend Staal Online, 11-3-2002)
NIEUWS UIT GRONINGEN
Epibreren - wegens de staking van de redactie vande Rottend Staal Online
wordt het onderstaande nieuws met vertraging gebracht:
* De Word Slam van maart (ditmaal onder de bezielende leiding van Matty
de Vries) is gewonnen door Nyk
de Vries.
* De enige echte dichter in de Groninger gemeenteraad, Thomas
van Dalen, heeft zijn zetel verloren. Zijn partij, D66, is gehalveerd
en de tweede zetel van die partij wordt nu ingenomen door iemand met meer
voorkeursstemmen.
* Het gedicht 'De seefûgel' van Albertina
Soepboer, afkomstig uit haar bundel De dieptering gaat geplaatst
worden in de bloemlezing De honderd beste gedichten van 2001, gekozen
door Geert Buelens en in juni te verschijnen bij de Arbeiderspers.
* De tweede druk van Dichters
over Repin is inmiddels verschenen. Er zijn al weer enkele honderden
exemplaren van verkocht. Vorige week ontving het Groninger Museum de 150.000e
bezoeker aan de tot dusverre best bezochte tentoonstelling uit zijn geschiedenis.
(Anton Scheepstra, Rottend Staal Online, 11-3-2002)
terug naar boven
ROGI WIEG STREAKT OP NACHT VOLGEND JAAR LITERAIR MOONEN?
De Nacht van de Poëzie was backstage een bedaagde aangelegenheid,
dit jaar. Geen ruzies, geen drinkwedstrijden maar ook weinig opzienbarende
discussies. De twee grootste bronnen van opwinding waren een langsflitsende
muis vlak na negenen, die door de aanwezigen met zekerheid werd geïdentificeerd
als dezelfde van vorig jaar, en de eco-porno die dichter Rogi
Wieg, niet gehinderd door een atletische fysiek, tentoonspreidde. Op het
podium speelde Wieg enkele maten Billy Joel, sprak over zijn kind en zijn
ziekte en natuurlijk Jezus van Nazareth. Ook las hij nog een gedicht voor,
want daar ging het tenslotte allemaal om. Backstage deed hij het goed bij
de fotografen. Veel dichters kwamen en gingen vrij kort op hun voordracht,
werkelijk diepgaande discussies ontstonden dan ook niet. Ondergetekenden wisten
de redactie van 'Awater' zelfs niet te ontfutselen welke dichter zij in hun
volgende nummer gaan vervalsen. Ramsey Nasr kwam tijdens zijn openingsvoordracht
overigens nog terug op het debat dat vorig jaar woedde onder poëzieliefhebbers,
omtrent zogenaamde goede en slechte poëzie, performancekunst en woorden
op papier. "Een domme discussie die uit verveling is aangezwengeld. Mensen
moeten beseffen dat poëzie futiel, onmachtig en nutteloos is. Dat is
haar kracht en haar zwakte, en juist daarom is het onzin om er oorlog over
te voeren."
(Ingmar Heytze & Vrouwkje
Tuinman, Rottend Staal Online, 10-3-2002)
Zie ook het Utrechts
Nieuwsblad van 11 maart 2002.
terug
naar boven
NACHT VAN DE POËZIE GOED BEZOCHT
Epibreren - De 22ste Nacht van de Poëzie in Vredenburg, Utrecht,
afgelopen avond, werd wederom goed bezocht door ruim 2000 mensen. Hoogtepunten
waren de voordrachten van Mark Boog, Ramsey
Nasr en Menno Wigman, die weer even terug is
van zijn Berljnse ballngschap en de ontkleedpartij van Rogi Wieg. (Rottend
Staal Online, 10-3-2002)
terug naar boven
CHABOT SCHRIJFT BIOGRAFIE DEELDER
Rotterdam - Hagenees Bart
Chabot gaat een tweedelige biografie over de Rotterdamse dichter J.A
Deelder schrijven. Het eerste deel zal op de zestigste verjaardag van
Deelder verschijnen, in 2004. Het tweede deel komt vijf jaar later op de markt.
Eerder schreef Chabot een biografie over de onlangs overleden Herman
Brood. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar boven
CHRISTINE OTTEN BERICHT UIT ZUID-AFRIKA
Pretoria, Zuid-Afrika - Na het afscheid van Andy
Fierens, Nicolas Rombouts en De Dichters uit Epibreren touren de auteurs
Christine Otten,
Stefan
Hertmans en Benno
Barnard momenteel nog door Zuid-Afrika. Christine Otten geeft vanuit Pretoria
een sfeerimpressie:
"Ik heb net opgetreden voor een overwegend blank universitair publiek;
een prijsuitrijking voor briljante studenten. Het was zo kak en ouderwets
dat mijn performance klonk als een politiek statement (I can, no you can't,
you're not supposed to, I will!!).
Anyway, we denderen door het land alsof het niets is. Elke dag ergens anders.
Bloemfontein en Portchefstroom en telkens dezelfde witte enclaves. Je voelt
gewoon de spanning die er in die mensen zit wanneer de erfenis van de apartheid
aan de orde komt. Ik voel tegelijk vaak de behoefte om Black Power uit te
roepen, maar voordat ik mij als blanke Nederlander compleet belachelijk maak
hier, slik ik het in. Vanavond een diner op de Nederlandse ambassade. Alsof
ik verdwaald ben, zo voelt het. Maar toch is dit een te gekke reis. Ik leer
veel over Zuid-Afrika. Gisteren reden we door Soweto en Alexandra. Er ging
wel wat door me heen om door zulke historische plekken te
trekken. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar boven
DICHTER UIT EPBREREN OVER ZUID-AFRIKA
Epibreren - Op het dorpsplein van Epibreren sprak Liesbeth van Dalsum
met Bart FM Droog over Zuid-Afrika.
Van Dalsum: "En hoe voelde dat nu, Zuid-Afrika?"
Droog: "Wel, warm. Het is er nu zomer, de palmen droegen blad
en de mensen korte broeken."
Van Dalsum: "Wat hebben jullie er gedaan?"
Andy Fierens en Tjitse Hofman op de campus van de Universiteit van
Stellenbosch, maart 2002 (foto © Bart FM Droog)
Droog: "We hebben met De Dichters uit Epibreren zes voordrachten
gegeven op het Woordfees
in Stellenbosch en in het Huis
der Nederlanden in Kaapstad en daarnaast heb ik met Andy
Fierens ook nog een extra voordracht gegeven in de tuin van regisseur
en wijnboer André
Liebenberg, aan de voet van de Helderberg, onder de sterrenpracht
van de Zuidelijke halfrondhemel. Dit als extraatje bij het concert van
de cellist Francois le Roux.
Het was erg prettig gewoon in het Nederlands te kunnen voordragen op 10.000
kilometer van huis."
Van Dalsum: "Nog iets interessants gezien?"
Droog: "Jazeker. Op literair vlak tal van boeiende voordrachten
bijgewoond, mooie bundels en cd's gekocht en interessante dichters en
schrijvers ontmoet.
Net als in Nederland is er ook in Zuid-Afrika een behoorlijk aantal 'jonge'
dichters als Melt Myburgh, Toast Coetzer, Tertius Kapp, Gert Vlok Nel,
Jelleke Wieringa en Elsibe Loubser druk bezig zich in bloemlezingen en
op podia te manifesteren: men leze de bundels Nuwe Stemme 2 (Tafelberg
Uitgewers Beperk, Kaapstad, 2001) en Uit
die stof die see die skald se handevuurvoet tracks en die verstuite trein
van wat verlange (Fenomeen Publikasies, Stellenbosch, 2001).
Ook was ik aangenaam verrast door de voordracht van de Nederlandse auteur
Christine Otten,
die haar prozatekst over haar ervaringen met de Last Poet Umar
Bin Hassan uit het hoofd voordroeg. Retestrak.
Van Dalsum: "Merkte je nog iets van de apartheid?"
Droog: "Wel, het is moeilijk om daar iets zinnig over te zeggen
- was er slechts een week en ben hoofdzakelijk in Stellenbosch - een universiteitsstadje
- en directe omgeving geweest. Toch viel het me op dat de studenten te
Stellenbosch hoofdzakelijk blank waren. Het merendeel van het bedienend
personeel was zwart, dus tja. En dan die ellendige townships, die zch
kilometer na kilometer langs de snelwegen uitstrekken. Heel kort door
de bocht: er heerst nog steeds een economische apartheid, al dient gezegd
dat er natuurlijk ook veel arme blanken zijn."
(Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar
boven
HERMAN GORTERPRIJS 2002 VOOR PIET GERBRANDY
Amsterdam - Het Amsterdams
Fonds voor de Kunst heeft op donderdag 7 maart de Herman Gorterprijs 2002
toegekend aan de dichter Piet
Gerbrandy voor de bundel De Zwijgende man is niet bitter. Het boek
is ook voor de VSB-Poëzieprijs genomineerd. Aan de prijs is een geldbedrag
van 7000 euro verbonden. Burgemeester Cohen reikt de prijzen op donderdag
30 mei uit.
Piet Gerbrandy in afwachting van de prijzen,
Winterswijk, januari 2002 © Bart FM Droog, 2002 |
De Zwijgende man is niet bitter vertelt de levensloop
van een jonge dronken gymnasiast die zich tot een verdwaasde zakenman ontwikkelt.
Het is Gerbrandy's derde dichtbundel. Naast dichter is hij ook classicus en
essayist. Voor de 'Groene Amsterdammer' schrijft hij beschouwingen en voor
de Volkskrant maakt hij poëziekritieken. (Rottend Staal Online, 9-3-2002)
terug naar
boven
© Rottend Staal Online 2000-2006. Auteursrecht berust bij de auteurs op basis van de Auteurswet 1912. Er mag niets uit deze website worden overgenomen, opgeslagen op media ter verspreiding onder derden, gepubliceerd of anderszins verveelvuldigd zonder uitdrukkelijke, voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs.
Installatie van hyperlinks
De installatie van hyperlinks naar de site is vrij en
kan gebeuren zonder toestemming.
De pagina's van deze site mogen echter niet worden opgenomen in de pagina's
van een andere site.
Het
actuele Rottend Staal-nieuws | Het
Rottend Staal-nieuwsarchief